طب سوزنی (Acupuncture) یکی از اشکال، طب چینی بوده که قرن هاست برای درمان مشکلات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. طب سوزنی براساس این نظریه استوار شده که انرژی (در طب سنتی چینی به انرژی چی/Chi می گویند)، در داخل و بیرون بدن و درون راههای که به آنها کانالهای انرژی می گویند جریان دارد. طب سوزنی شامل فروکردن سوزن های بسیار نازک در پوست و برروی نقاط استراتژیکی و حیاتی بدن می شود و بیشتر برای درمان درد مورد استفاده قرار می گیرد.پزشکان طب سوزنی کار معتقداند زمانی فرد بیمار می شود که چیزی مسیر حرکت انرژی (chi) را بلوکه کرده و یا تعادل آن را برهم زده باشد. آنها معتقداند طب سوزنی کمک می کند که مسیر بلوکه شده برداشته شود و یا تعادل انرژی در بدن به شکل اول برگردد. برخلاف این نظر، بیشتر پزشکان غربی معتقداند که طب سوزنی با فشار برروی نقاط خاص باعث تحریک اعصاب، ماهیچه ها و بافت های همبند می شود. این تحریک ها باعث افزایش ترشح مسکن های طبیعی بدن و همچنین افزایش جریان خون در بدن می شود.
روش
بعد از معاینه توسط پزشک طب سوزنی کار، وی نقاط بلوکه شده و یا دارای مشکل در بدن شما را مشخص می کند. مشکل در هر نقطه ای از بدن باعث ابتلا به بیماری خاصی می شود. بعد از اینکه پزشک نقاط مشکل دار را یافت، شروع به فروکردن سوزن در پوست شما می نماید. هرچند روش هر پزشک طب سوزنی کار با دیگری متفاوت است، اما معمولا این درمان بین ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول کشیده و ممکن است، نیاز به چند جلسه درمان و یا مراجعه منظم و همیشگی به پزشک باشد.ممکن است هنگام داخل رفتن سوزن، فشار کمی احساس نمایید. در اکثر افراد این فشار درد آور و ناراحت کننده نیست. ناحیه ای که سوزن فرو رفته ممکن است سوزن سوزن شده، بی حس شده، خارش داشته و یا درد کمی داشته باشد. طب سوزنی کار ها معتقداند این احساس نشانه ای از آزاد شدن انرژی در بدن می باشد. بعد از اینکه سوزن وارد شد، طب سوزنی کار ممکن است سوزن را کمی جلو عقب کرده یا جریان گرما و یا الکتریسیته به آن وارد نماید.معمولاً درمان بین ۶ تا ۱۲ جلسه انجام می شود که ممکن است چند ماه به طول بیانجامد. پس از درمان نیز تا یک سال، جلساتی برای مراقبت و بررسی تاثیرات درمان، توصیه می شود.در طب سوزنی، سوزن ها ممکن است در تمام نقاط بدن وارد شوند. گاهی حتی در نقاطی بسیار دورتر از نقاط درد، سوزن زده می شود. این امکان وجود دارد که به خاطر سوزن زدن در بخش های مختلف، لازم باشد اغلب لباس های خود را در آورید. پس از آن بر روی تختی دراز می کشید و سپس وارد کردن سوزن ها به پوست شروع می شود.
وارد کردن سوزن:سوزن های طب سوزنی بسیار باریک هستند و پس از وارد شدن به پوست، درد زیادی ایجاد نمی کنند. در هر جلسه از درمان، معمولاً بین ۵ تا ۲۰ سوزن وارد بدن می شود.
دستکاری سوزن ها:ممکن است برخی اوقات، پزشک نسبت به حرکت و یا چرخاندن سوزن ها اقدام کند. همچنین این امکان وجود دارد که سوزن های وارد شده گرم شوند و یا پالس خفیفی از الکتریسیته بر روی آنها اعمال شود.
برداشتن سوزن ها:معمولاً در حالی که شما دراز کشیده اید و مشغول استراحت هستید، سوزن ها برای ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در محل وارد شده باقی می مانند. در این زمان معمولاً شما ناراحتی و دردی را به خاطر وجود سوزن ها احساس نمی کنید. پس از آن سوزن ها ممکن است برداشته شوند و یا سوزن های دیگری در سایر نقاط بدن وارد شوند.در این صورت دقت کنید که از یک سوزن برای دو بار استفاده نشود، چرا که ممکن است منجر به ایجاد عفونت شود.
مرحله آخر: پس از اتمام کار، برخی از افراد احساس آرامش می کنند. عده ای نیز ممکن است انرژی بیشتری در خود احساس کنند. البته همه به یک میزان نسبت به طب سوزنی واکنش نشان نمی دهند.در صورتی که پس از چند هفته از شروع درمان، احساس بهبود و کاهش درد داشتید، می توان گفت که طب سوزنی برایتان موثر بوده است.
مزایا
افراد برای درمان درد و همچنین درمان بعضی از انواع بیماری های خاص از طب سوزنی استفاده می کنند. شما می توانید از طب سوزنی به عنوان درمانی کامل و یا در کنار سایر درمان ها استفاده نمایید. تحقیقات نشان می دهند که استفاده از شیمی درمانی برای درمان تهوع و استفراغ ناشی از بارداری و شیمی درمانی و درد بعد از جراحی مفید است. همچنین طب سوزنی برای موارد زیر مناسب می باشد:
- درمان مشکلات بعد از سکته مغزی، که شامل بازگرداندن مهارت هایی که فرد در نتیجه آسیب سکته مغزی از دست داده می باشد.
- درمان سردرد، نتیجه یکی از تحقیقات نشان می دهد که استفاده از طب سوزنی در کنار سایر درمان ها به درمان طولانی مدت انواع سردرد ها از جمله میگرن کمک می نماید.
- گرفتگی های ناشی از قاعدگی.
- درمان فیبرومیالژیا (Fibromyalgia)، یا درد خشکی گسترده ماهیچه ها و بافت های نرم بدن.
- درمان درد ناشی از گرفتگی عضلات.
- درمان درد ناشی از آرتروز (Osteoarthritis) و بهبود عملکرد مفصل آرتروزی.
- درمان درد کمر، در افرادیکه مبتلا به کمر درد هستند، طب سوزنی به کاهش درد و افزایش فعالیت کمک می کند.
- درمان مشکل کارپال تونل (Carpal tunnel).
- در درمان آسم نیز از این روش می توان استفاده نمود.
- درمان اعتیاد به مواد مخدر با طبب سوزنی.
- کاهش و یا درمان درد دندان.
- کاهش درد زایمان.
عوارض
همه انواع درمان ها حاوی خطرات و فوایدی هستند. موارد منع بکاربردن و عوارض طب سوزنی شامل موارد زیر می باشد:
- در صورتیکه بیمار مبتلا به اختلال خونریزی دهنده است، خطرناک می باشد.
- در صورتیکه بیمار از داروهای رقیق کننده خون استفاده می کند، خطرناک می باشد.
- ممکن است خونریزی، کبودی و درد درجاییکه سوزن فرو می رود، ایجاد می شود.
- ممکن است سوزن شکسته و به یکی از اندام های داخلی آسیب برساند (بسیار نادر).
- سوزن استریل نشده می تواند بیمار را آلوده کند.
- اگر عمیقا وارد قفسه سینه و یا قسمت بالایی پشت شود، امکان خوابیدن ریه ها وجود دارد(بسیار نادر).
فواید استفاده از طب سوزنی بعنوان راهی برای کنترل و درمان انواع درد در خیلی از افراد ثابت شده است. همچنین تحقیقات نشان می دهند که طب سوزنی در افرادیکه به عملکرد آن معتقد اند، بیشتر است. از آنجاییکه این درمان اثرات جانبی خیلی کمی داشته، استفاده از آن حداقل برای امتحان و بررسی کارایی آن روی شما و کاهش دردهایتان بخصوص اگر بدنتان به سایر روش های کاهش درد جواب نمی دهد، مفید می باشد. استفاده از بعضی از انواع طب سوزنی در زنان باردار خطرناک می باشد. اثرات طب سوزنی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. اما بسیاری از مردم از آن به عنوان یک عامل موثر و مثبت یاد می کنند.به هر حال، مطالعات مختلف نشان داده اند که طب سوزنی تاثیرات مطلوبی دارد. همچنین این درمان برای افرادی که صبر بیشتری برای دریافت جواب دارند، جواب بهتری می دهد.از آنجا که عوارض جانبی طب سوزنی بسیار کم است، امتحان کردن آن به شما توصیه می شود.چنانچه دچار درد یا بیماری هایی هستید، شاید بد نباشد این روش را هم برای تسکین دردها و آرامش بیشتر خود امتحان کنید.