ازون تراپی(اوزون درمانی) اکسیژن درمانی در طب فیزیکی و توانبخشی

اخیراً پژوهشگران به خواص درمانی ازون پی برده‌اند. ازن درمانی یک روش درمانی جدید است که در آن از گاز ازونی که توسط دستگاه مخصوصی از اکسیژن به دست می‌آید، استفاده می‌شود. غلظت ازون پزشکی توسط پزشک تعیین می‌گردد که معمولاً بین ۲۰ تا ۵۰ میکروگرم در میلی‌لیتر است. این نوع از ازون دارای خواص مختلفی است که از جمله آن‌ها می‌توان به خاصیت ضد التهاب بودن، ضد درد بودن و اثرات رژنراتیو (ترمیمی) آن اشاره کرد.
اوزون یک شکل از روش غیرجراحی برای بازسازی رباط های بدن و همچنین یک درمان دائمی برای دردهای مزمن است. اوزون یک درمان تزریقی برای بافت های همبند با استفاده از مواد کلاژن و گاز اوزن است که می تواند سبب ترمیم رباط های تضعیف شده یا آسیب دیده در داخل و اطراف مفصل شود. این مواد به داخل بافت آسیب دیده تزریق شده که باعث بازسازی رباط های صدمه دیده آن ناحیه می شوند.

کاربرد های اوزون تراپی در طب فیزیکی

درمان آرتروز زانو

اوزون درمانی برای انواع مختلفی ازدردهای ماهچه ای مانند درد و آرتروز زانو مفید است.
با استفاده ازروش اوزون درمانی ترکیبی ازاوزون،پروکائین،ویتامین بی ۱۲ ومواد دیگردربافت های نرم یا لیگامنت ها یا تاندون هایی که به استخوان زانو یا مفاصل دیگر متصل شده است تزریق میشود. این تزریق درمفصل متورم انجام میشود و باعث درمان تورم وسپس افزایش جریان خون میشود و رسوبات فیبری را تحریک میکند تا باعث شود سلولها با کمک این رسوبات بافت ها ی مفصل آسیب دیده را ترمیم کنند. میزان بالایی از مواد غیرفعالی که در اتم های اکسیژن موجود در اوزون پیدا شده است زمانیکه با مواد مفید وبی خطراوزون ترکیب شوند بی خطر هستند وباعث درمان آرتروز و التهابات مفاصل میشوند و میتواند به عنوان یک عامل تاثیرگذار محسوب شود.

زانوی دژنزه

یک آقای مسن که از مشکل زانوی دژنزه رنج می برد تحت تزریق اوزن قرار گرفت، درد این بیمار در مدت دو دقیقه بعد از تزریق اوزن به طور کامل از بین رفت و او توانست بدون هیچ دردی روی پا بایستد. همچنین زانو درد های زیادی با تزریق اوزن به طور کامل بهبودی پیدا کرده اند.

شانه منجمد

نتیجه اوزن در مورد بیماران دچار شانه منجمد شگفت انگیز است. شانه منجمد یک بیماری شانه است که کپسول مفصلی کوچک و ضخیم می شود و قابلیت الاستیک خود را از دست می دهد. این کپسول محکم دور مفصل شانه را می گیرد و مانع از حرکت آزادانه مفصل می شود. بیمار مبتلا به شانه منجمد، ابتدا با تزریق تسکین دهنده و به دنبال آن تزریق اوزن درمان شد. در همان زمان تزریق، شانه درد بیمار نصف شد و مفصل شانه قابلیت حرکت پیدا کرد.

دیسک کمر

دیسک کمر یکی از معضلات بیماران است و زندگی عادی افراد را با مشکلات زیادی رو به رو می کند. یک آقای ۲۷ ساله با مشکل شدید پرولاپس دیسک کمر برای درمان مراجعه کرد. این بیمار نمی توانست کمر خود را صاف کند و با کمر خم شده حرکت می کرد. درد از لگن و پایین پای او به کمر منتشر می شد. کمر درد و پا درد او آنقدر شدید بود که برای برخواستن از ویلچر نیاز به کمک اطرافیان داشت. او حتی نمی توانست برای تزریق دارو به راحتی روی شکم دراز بکشد؛ هنگام دراز کشیدن روی شکم درد شدیدی احساس می کرد. بیمار ۳۰ دقیقه بعد از تزریق احساس بهبودی کرد. او توانست کمر خود را به طور کامل صاف کند. در همان روز بیمار قادر بود بدون کمک کسی از روی تخت بلند شود و نیز توانست کمر خود را خم کند. یک روز بعد از درمان، کمر درد او ۹۵ درصد بهبود پیدا کرد.
تزریق اوزن در فاست مهره کمر و مفصل ساکروایلیاک برای درمان کمر درد بسیار اثربخش است (چه مشکل دیسک نیز وجود داشته باشد و چه وجود نداشته باشد). می توان گفت درد زانو بلافاصله از تزریق، به طور آنی بهبودی پیدا می کنند؛ اما در مورد کمر درد مدت کوتاهی طول می کشد تا بهبودی ظاهر شود. این به این علت است که اوزن در قسمتی با کمی فاصله از دیسک تزریق می شود. کمی زمان لازم است تا اوزن به ناحیه آسیب دیده برسد.

اوزون درمانی خارپاشنه

اوزون درمانی روشی جایگزین است که با تزریق اوزون دربافت ها باعث افزایش میزان اکسیژن بافت ها ،ماهیچه ها ،لیگامنت ها ومفاصل میشود. این روش درمانی، برای درمان انواع بیماری های اسکلتی-عضلانی و درد مفاصل مانند خار پاشنه مفید می باشد.

امروزه و با پیشرفت علم پزشکی یکی از نوین ترین درمان هابرای درمان غیر جراحی سیاتیک تحت عنوان ازن درمانی سیاتیک یا درمان سیاتیک با گاز ازن رایج شده است. در این روش ابتدا به ریشه عصب درگیر به صورت دقیق تشخیص داده می شود و سپس از تزریق گاز ازن در محل های منشا و عامل درد استفاده می شود. تزریق گاز ازن یا اوزون تراپی به کمک انرژی فوق العاده ای که ایجاد می کند ، سبب کاهش التهاب در عصب سیاتیک و آزاد سازی آن می شود و بیماران در طی سه تا پنج جلسه درمان ازن می توانند بهبودی فوق العاده ای را تجربه کنند.

چه کسانی کاندید درمان به روش اوزون تراپی هستند؟

ازون پزشکی می‌تواند در درمان درد، التهاب و تخریب تاندون، مفصل یا دیسک‌های بین‌مهره‌ای کمری یا گردنی مؤثر واقع شود. تئوری ازون تراپی این است که رادیکال‌های آزاد درون ازون (اکسیژن سوم ازون) با مواد داخل دیسک واکنش می‌دهد و موجب کاهش التهاب، درد و کوچک شدن فتق دیسک می‌شود. فتق دیسک یکی از بیماری‌های قابل درمان با اوزون تراپی است.

همچنین در آرتروز مفاصل زانو و شانه و سایر مفاصل که به علت تخریب غضروف مفصلی و وارد شدن آن در فضای مفصلی منجر به ایجاد التهاب، تورم و درد می‌شود، می‌توان از ازون‌تراپی استفاده کرد.
در حالت معمول، جهت درمان آرتروز مفاصل از کاهش فشار و وزن روی مفصل، داروهای ضد التهابی استروئیدی و غیر استروئیدی، تزریق کورتون و هیالاز در مفصل استفاده می‌شود. همچنین در مواردی که تخریب مفصل شانه یا زانو شدید است و سن و شرایط طبی بیمار مناسب است، عمل تعویض مفصل زانو و یا شانه پیشنهاد می‌گردد.
در مواردی که درمان دارویی مؤثر نیست و بیمار کاندید جراحی نیست می‌توان از تزریق ده سی‌سی (۱۰ cc) گاز ازون بهره جست که با اثرات ضد التهابی، ضد دردی و ترمیمی آن باعث کاهش التهاب و درد و ترمیم مفصل می‌شود.

موارد مهم

لازم به تذکر است که افرادی که اوزون تراپی می‌کنند می‌بایست مقادیر مناسبی ویتامین ب (کمپلکس)،ویتامین سی،ویتامین ای،ویتامین آ، (بتا کاروتن)،مس،سلنیوم و مقادیر توصیه شده‌ای از ناستیل- سیستئین و روی استفاده کنند.
مزیت این روش:
۱- بسیار راحت تر از مواد دیگر است و درد کمتری ایجاد میشود.
۲- به دلیل اینکه اوزون یک گاز است، درمحل آسیب دیدگی پخش میشود و هیچ ناحیه ای وجود ندارد که اوزون به آن نرسیده باشد و به تدریج باعث درمان میشود.
۳- اوزون هیچ عوارض جانبی را برای بیماران ایجاد نمیکند و بسیارمطلوب تر از مواد اسکلروسینگ sclerosing دیگراست.

قبل از تزریق

شما باید آرامش خودرا حفظ کنید ممکن است نقاط تزریق کمی دردناک شود اما پزشکان برای کاهش این درد از مسکن های بی حس کننده قبل و بعد از اوزون استفاده می کنند از داروهایی مانند ناپروکسین، آسپیرین وایبوپروفن حداقل دو روز قبل از انجام اوزون استفاده نکنید ممکن است قبل از تزریق برای شما داروهایی مانند تایلنول، ترامادول، ویکودن، نارکو ویا داورهای دیگر تجویز شود و مصرف مکمل های روغن ماهی را دو روز قبل ازاوزون قطع کنید. در صورتیکه به مسکن های قوی تر از تایلنول نیاز داشته باشید پزشک برای شما تجویز خواهد کرد .

اوزون تراپی چگونه عمل می کند؟

اوزون با استفاده از اکسیژن بهبودیافته در ناحیه آسیب دیده (بافت های آسیب دیده) عمل می کند و قسمت های آسیب دیده را برای بازگشت به عملکرد کامل خود ترمیم می کند. مواد مغذی به همراه گاز اوزن جهت درمان به داخل و اطراف رباط، تاندون و بافت غضروفی (در محل اتصال آن ها به استخوان) تزریق می شوند. اوزن تزریق شده خون رسانی و جریان مواد مغذی را در بدن افزایش می دهد و این امر سبب می شود بافت آسیب دیده تمامی آنچه را برای بهبود نیاز دارد، دریافت کند. از همه مهمتر اینکه این تزریق باعث تحریک رسوب ها و فعالیت فیبروبلاست ها و غضروف ها می شود. این مواد (سلول های تزریق شده)، کلاژن و غضروف را که بدن برای تقویت بافت به آن ها نیاز دارد می سازند و درنتیجه ناحیه موردنظر پایدار شده و علت درد از بین می رود. دلیل این امر چیزی نیست جز اینکه بافت موادی را که برای ترمیم نیاز داشته دریافت کرده است. با بهبود بافت ها، خون رسانی به ناحیه مورد نظر بازسازی شده و درمان کامل می شود. اوزون با درمان علت درد، احساس درد را از بین می برد

جلسات درمانی

برای اکثرافراد یک مرحله درمان کافی است کاهش علائم بیماری بوسیله این روش رضایت بخش است و بیمار به درمان مجدد نیازی ندارد بیماران برای تحریک بیشتر بافت برای بازسای و ترمیم مراحل دیگر اکسیژن تراپی را انجام میدهند هیچ محدودیتی برای تزریق این ماده وجود ندارد یک بیمار می تواند یک مرحله تزریق انجام دهید و بیمار دیگر ۴ مرحله درمان باید انجام دهد باید بعد از تزریق به بهبودی بیمارتوجه شود. درصورتیکه به ۳یا ۴مرحله درمان نیازدارید وبهبودی حاصل نشده است مواد دیگری باید قبل از انجام تزریق مورد توجه قرارگیرد.

بعد از تزریق

توصیه می شود بیماران ازیک رژیم غذایی مناسب حاوی پروتئین و استراحت کافی استفاده کنند که به ریکاوری واحیا بعدازتزریق کمک میکند بسیاری ازبیماران به اشتباه بعدا زتزریق به سرعت به انجام تمرینات فیزیکی شدید میپردازند که این کار اشتباهی است وروند بهبودی وساخت کلوژن را به تاخیرمی اندازد بهتر است دو روز استراحت داشته باشند و درصورت نیاز میتوانند ۲تا ۳هفته بعدا زتزریق بادقت کافی فعالیت های شدید و طولانی مانند ( اسکی، بسکتبال ، حاکی روی چمن و سطوح پیشرفته یوگا ) و حرکات پرشی را انجام دهند .
بسیاری از بیماران برای کاهش التهابات تا دو روز پس از تزریق از پدهای گرم و سپس کمپرس یخ و بالانگهداشتن برای اندام های تحتانی ( مانند پا ) استفاده میکنند همچنین برای کاهش درد و التهابات از مواد و داروهای طبیعی به غیر از ایبوپروفن، آلیو، مورتین، آسپیرین و یا داروهای ضد التهاب بدون استروئید دیگر مانند سلبرکس استفاده می کنند متخصصین برای کاهش دردهای شدید شل کننده عضلات یا داروی نارکوتیک را توصیه میکنند بیماران ممکن است از مواد طبیعی مانند پماد کاپسایسین و… استفاده کنند اما باید از مصرف روغن ماهی و مکمل های این ماده تقریبا دو هفته بعد از انجام تزریق خودداری کنند پزشکان توصیه می کنند برای تسریع در روند بهبودی بیماران میتوانند از مکمل های غذایی خاصی در رژیم غذایی خود استفاده کنند.

بیمار باید چه انتظاری از درمان داشته باشد؟

پاسخ به اوزون درمانی ساییدگی زانو فرد به فرد متفاوت است و به قابلیت بهبود و سطح آسیب بستگی دارد. برخی افراد ممکن است فقط به یک یا دو جلسه درمان نیاز داشته باشند درحالی که تعداد جلسات درمان برخی دیگر ممکن است به ۶ یا ۷ نیز برسد. زمانی که بیمار یک جلسه مورد درمان قرار گرفت، پزشک با تحلیل نتایج آن یک جلسه می تواند تخمین دقیقی را از میزان بهبودی که با این روش قابل دستیابی است ارائه دهد.

عوارض اوزون تراپی

عوارض این عمل بسیار نادرست است ، و عبارت اند از اسپاسم ماهیچه ای پس از عمل و درد سوزشی ( که گذرا و موقتی هستند ) اوزون تراپی میزان موفقیتی در حدود ۸۰ درصد دارد .