درمان های دستی و کشش چند بعدی ستون فقرات (تراکشن) در طب فیزیکی

تراکشن سه بعدی ستون فقرات یا کشش چند وضعیتی  اعمال  یک نیروی مکانیکی بر روی بدن است  که سبب جداسازی سطح مفصلی و کشش بافت نرم اطراف مفصل می شود. تراکشن را به ۲ صورت Mechinical و Manual  می توان اعمال کرد که نوع اول  به توانایی فیزیوتراپیست  بستگی دارد ولی میزان لود قابل محاسبه نمی باشد . ولی در نوع Mechinicalکه توسط دستگاه های الکترومکانیکی اعمال می شود ، می توان جهت، زاویه کشش ، میزان نیرو و نوع کشش را اندازه گیری کرده و در انواع  Harmonic,intermittent,staticاعمال کرد .

عملکرد

با اعما ل نیروی کشش (Distraction) و موبیلیزاسیون مهره‌های کمری به طور آرام باعث Stretch عضلات ومهره‌ها شده و فشار روی دیسک را کم میکند. نتیجتا جریان خون بیشتر شده، تغذیه بهتر صورت گرفته، التهاب کاهش پیدا کرده و باعث کم شدن فشار روی ریشه‌های عصب میگردد. درد ایجاد شده در اثر فتق و پارگی دیسک بر طرف شده و بدن فرصت لازم جهت بهبودی پیدا میکند.

بیماری که به علت قتق دیسک مهره های کمری دچار درد است غالبا دارای وضعیت (Posture) ضد درد، (خم شدگی جانبی و کاهش قوس کمر) بوده. که یکی از اهداف درمانی اصلاح وضعیت میباشد.درمان با کشش چند وضعیتی هیچگونه تحریکی در وضعیت پوسچرال بیمار ایجاد نمیکند.در جلسات پیاپی میزان خم شدگی به بطرف جلو و خم شدگی جانبی کاهش می یابد.تا جائیکه بیمار بتدریج به وضعیت طبیعی برگردد. این کشش ستون فقرات میتواند با وضعیت غیر طبیعی ابتدائی بیمار تطابق یابدو با اعمال نیروی کشش و تنظیم خودکار حرکت، بتدریج وضعیت را به حالت طبیعی برگردانده و درد را کاهش دهد. تراکشن چند وضعیتی درمانی است برای بیمارانی که دچار کمردرد مزمن بوده و از درد و گز گز و بی حسی در پا به علت فتق دیسک کمر ویا آرتروز رنج می برند

بیمارانی که دچار کمر درد هستند نیاز به درمان چند گانه دارند شامل دارو، استراحت، فیزیوتراپی، درمان کایروپرکتیک و ورزش . بیشتر این درمان ها علائم را موقتا از بین می برند. سیستم کشش چند وضعیتی دستگاهی است که به تدریج فشار را از روی قسمت های از ستون فقرات کمری که ممکن است باعث ایجاد درد شود را کم میکند .معمولا این مشکلات مربوط به بالجینگ یا فتق دیسک وبیماری تخریبی دیسک میباشد. سیستم کشش چند وضعیتی بی خطر و موثر است و عوارض جراحی وتزریق را ندارد.

کاربردها و مزایا

1. فتق دیسک
2. گیر افتادگی ریشه عصبی
3. اسپاسم عضلانی  پارااسپاینال
4. کاهش فضای سوراخ بین مهره ا
5. آرتروز ستون فقرات

از جمله مزایایی که توسط این نوع درمان می توان به دست آورده به موارد زیر می توان اشاره کرد:

1. درمان غیر جراحی است
2. درمان غیر تهاجمی، بدون خطر وعوارض جراحی (عفونت، چسبندگی و عوارض بیهوشی)
3. درمان آسان، راحت و بدون اینکه بیمار از کارش بماند
4. هزینه کمتر
5. ۹۰درصد بیماران سیاتیکی با درمانهای غیر جراحی (فیزیوتراپی – آب درمانی) مشکلشان حل می شود.
6. قرار دادن دیسک در وضعیت صحیح خودش
7. کاهش عوارض اسکولیوز در بارداری

تعداد جلسات و مدت زمان درمان

–  تعداد جلسات درمانی به تشخیص و شدت حال بیمار بستگی دارد.

– یک جلسه درمانی حدود ۲۰-۳۰دقیقه طول می‌کشد و تعداد جلسات بین ۱۵ تا ۲۴ جلسه. هفته اول ۶ روز در هفته، هفته دوم به بعد ۳ روز در هفته

نتایج

• حرکات مفصلی ستون فقرات

کشش، تحرک سگمان های حرکتی و کل ستون فقرات را افزایش می دهد. میزان حرکت بسته به وضعیت ستون

فقرات، میزان نیروی کشش و مدت اعمال کشش متفاوت است. جداسازی سطوح مفصلی به میزان mm2-1 گزارش شده است. این جداسازی به صورت گذرا صورت گرفته و پس از پایان کشش، سگمان های حرکتی به وضعیت اولیه بر می گردند. کاهش درد، پارستزی و Tingling به دنبال استفاده از کشش، ناشی از جداسازی سطوح مفصلی است.

• بافت  استخوان

Prentice در کتاب خود (Therapeutic ModaIities) به تأثیر کشش بر استخوان اشاره کرده و می گوید: طبق قانون Wolff ، بافت استخوانی نسبت به اعمال نیروهای مکانیکی پاسخ داده، و قدرت این بافت، درجهت نیروهای وارده بر آن افزایش می یابد. از آنجا که کشش، موجب وارد شدن نیروهای Distractive بر استخوان می شود، لذا می تواند طبق قانون Wolff دانسیته استخوانی را افزایش دهد، اما به یاد داشته باشید که تغییرات ایجاد شده در استخوان، نمی تواند منجر به بروز علایم بهبودی در بیمار گردد

• رباط ها

ساختارهای لیگامانی به دنبال استفاده از کشش، کشیده می شوند. در صورتیکه میزان کشش اعمال شده، کم و مدت زمان اعمال آن طولانی باشد، می تواند منجر به تغییر شکل وافزایش تطابقی طول لیگامان گردد و این تغییر شکل موجب تحرک بیشتر ستون فقرات می شود

کشش لیگامان موجب تحریک ساختارهای داخلی آن نظیر اعصاب حس عمقی و مهار انتقال پیام درد طبق تئوری دروازه درد (gate- Theory ) می شود

• دیسک های  بین مهره ای

Cyriax معتقد است که کشش، درمان انتخابی برای فتق دیسکهای خفیف (small nuclear protrusion ) است. مکانیسم های توجیه کننده کاهش فتق دیسک وجابجایی نوکلئوس به سمت مرکز دیسک به صورت زیر است:

الف) کاهش فشار داخل دیسک به دنبال استفاده از کشش و خلاء ایجاد شده، موجب به داخل کشیده شدن هسته دیسک می گردد.

ب) کشش لیگامان طولی خلفی موجب برگرداندن نوکلئوس به مرکز دیسک می شود. برخی از مطالعات با استفاده از روش های تصویربرداری نظیر سی تی اسکن، ام – آر- آی و دیسکوگرافی نشانی داده اند که اعمال کشش با نیرویی معادل kg 55-27 می تواند منجر به کاهش بیرون زدگی دیسک، بازگشت دیسک به محل خود و بهبودی علایم بالینی ناشی از فتق دیسک گردد.

بسیاری از محققان عقیده دارند که تنها نیروی کششی زیاد قادر به کاهش بیرون زدگی هسته دیسک است و نیروهای کششی کم که به صورت دستی (Manual) یا وضعیتی (Positional) اعمال می شوند، نمی توانند منجر به بهبودی و کاهش بیرون زدگی هسته دیسک شوند. بهبود علایم ناشی از فتق دیسک به دنبال استفاده از کشش به دلایل زیر است:

• کاهش بیرون زدگی دیسک
•  افزایش اندازه سوراخ عصبی (Neural Foramen)
•  تغییرات کشش وارده بر بافت نرم یا اعصاب
• تعدیل تون عضلات (تعدیل تونیسیته عضلانی)

نکته مهم در درمان فتق دیسک این است که تأثیر کشش قابل برگشت و موقتی است. لذا پس از درمان، تا حد امکان باید مانع از ایجاد نیروهای Compressive بر روی ستون فقرات شد. برای مثال نشستن بیمار پس از پایان درمان، فشار داخل دیسک را افزایش داده و می تواند موجب کاهش اثرات کشش گردد.

• مفاصل فاست در ستون فقرات: نیروی لازم برای جداسازی سطوح مفصلی در مفاصل Facet ناحیه کمری، معادل ۵۰% وزن بدن و نیروی لازم برای جداسازی سطوح مفصلی در مفاصل Facet ناحیه گردن معادل ۷% وزن بدن است.

کشش با جداسازی سطوح مفصلی موجب کمک به تغذیه غضروف مفصلی، کاهش فشار بر روی سطوح مفصلی، افزایش اندازه سوراخ بین مهره ای و کاهش فشار روی ریشه های عصبی می گردد و لذا می تواند علایم ناشی از فشار بر روی ریشه عصبی نظیر درد، پارستزی، بی حسی و ضعف عضلانی را کاهش دهد.

• عضلات کمر: مطالعات EMG، کاهش فعالیت عضلانی و Relaxation عضلانی حین کشش را نشان می دهند که این Relaxation با استفاده از موارد زیر توجیه می شود:

1. کاهش فشار روی ساختارهای حساس به درد و شکسته شدن سیکل درد – اسپاسم – درد
2. مهار انتقال پیام درد با تحریک مکانورسپتورها به دنبال استفاده ازکشش متناوب و حرکات رفت و برگشتی (Oscillatory)
3. تحریک اجسام تاندونی گلژی (GTO) ومهار نورون های حرکتی آلفا
4. کاهش پاسخ مونوسیناپتیک به دلیل کشش طولانی مدت عضلانی به دنبال استفاده از کشش ثابت
5. کشش عضلات حین استفاده از کشش، علاوه بر ایجاد Relaxation عضلانی، موجب بهبود گردش خون عضله ، فعال شدن گیرنده های حس عمقی و مهار انتقال پیام درد می شود.

• فتق دیسک بین مهره‌ای: فتق دیسک بین مهره‌ای یکی از علل شایع کمردرد و دردهای سیاتیکی است و ضربه مهمترین عامل بوجود آمدن آن بشمار می‌رود (مثل خم شدن ناگهانی و بلند کردن جسم سنگین). آرتروز دیسک بین مهره‌ای هم یکی از عوامل مساعد کننده این بیماری بشمار می‌رود. در اثر بیرون زدگی دیسک، ریشه‌های اعصاب تحت فشار قرار گرفته و باعث ایجاد دردهای سیاتیکی می‌شود. شروع علائم بیماری معمولاً ناگهانی و غالباً متعاقب بلند کردن وزنه سنگین است. فیزیوتراپی و کشش کمر یکی از مهمترین درمان‌هاست.

موارد منع مصرف

• ضایعات حاد به خصوص Sprain , Strain.ظرف ۷۲ ساعت پس از بروز تروما که شرایط التهابی حاد وجود دارد.و در فاز حاد آرتریت روماتوئید و استئو آرتریت
• بی‌ثباتی ستون فقرات
• شکستگی
• بیماریهای عفونی و التهابی
• هر وضعیتی که با حرکت ممکن است بدتر گردد. برای مثال در شرایطی که یک شکستگی بی ثبات (unstable ) وجود دارد یا بلافاصله پس از عمل‌های ناحیه ستون فقرات
• در مفاصل هایپر موبایل یا بی ثبات-برای مثال در موارد شکستگی , در رفتگی , جراحی, laxity لیگامانی و بیماران مبتلا به ارتریت روماتوئید.
• محیطی شدن علایم به دنبال استفاده از کشش