کاربرد مگنت تراپی یا مغناطیس درمانی در فیزیوتراپی چیست؟

مگنت تراپی، استفاده از وسایل مغناطیسی در مجاورت یا روی بدن به منظور تسکین درد و کمک به شفا می باشد. امروزه این وسایل به انواع و اشکال گوناگونی در بازار موجود است و می توان به روشهای مختلف از آنها استفاده کرد؛ بستن با نوار روی بازو، کاربرد به صورت انگشتر و گردن بند یا استفاده در داخل کفش ، بالش یا تشک. ورم مفاصل (arthritis) ، بیخوابی، سندروم تونل کارپال مچ دست و سردرد از جمله ناراحتیهایی هستند که در درمان آنها از مگنت تراپی استفاده می گردد.با وجود اینکه نمی توان براحتی توضیح داد که نیروی مغناطیسی چگونه بر بدن انسان عمل می کند، طرفداران این روش ادعا می کنند که این درمان اثر بسیار عمیقی روی بدن به خصوص در کاهش درد دارد.استفاده از آهن ربا ( magnet ) در درمان ، موضوع تازه ای نیست. یونانیان باستان عقیده داشتند که lodestone (سنگهای طبیعی آهن ربا) دارای قدرت شفابخشی می باشند. در قرن شانزدهم، یک کیمیاگر و فیزیکدان سویسی به نام Philippus von Hohenheim با نام مستعار Paracelsus برای خارج نمودن بیماری از بدن از آهن ربا استفاده می کرد. ظرف یک دهه گذشته، مگنت تراپی بطور قابل ملاحظه ای خصوصاً برای کاهش درد در بین ورزشکاران حرفه ای محبوبیت یافته است. اخیراً دانشمندان نیز تحقیقات هدایت شده ای را در این زمینه شروع کرده اند که موجب تشویق پزشکان به استفاده از این روش می شود.

عملکرد

تئوری مگنت تراپی این است که میدان مغناطیسی ناشی از آهن ربا ( یا وسائلی که جریان الکترومغناطیسی ایجاد می کنند)، می تواند در داخل بدن نفوذ کرده، بر روی تک تک سلولها تاثیر بگذارد و عملکرد سیستم عصبی و سایر ارگانها را بهبود بخشد. اینکه میدان مغناطیسی دقیقاً چطور این کار را انجام می دهد، به صورت یک راز باقی مانده، اما فرضیه هایی در این رابطه وجود دارد. برخی می گویند جریان الکتریکی ناشی از آهن ربا، ارسال سیگنالهای درد را در سیستم عصبی مرکزی قطع می کند. برخی دیگر ادعا می کنند آهن ربا جریان خون را در ناحیه مورد نظر افزایش می دهد که این امر باعث افزایش اکسیژن و مواد غذایی و سرانجام کاهش درد و تورم در آن قسمت از بدن می گردد.اعتقاد بر این است که آهن رباها باید در محل صحیح قرار داده شود تا مؤثر واقع شوند ( چنانچه در بالای ناحیه ای از بدن قرار داده شوند که تا حدی عملکرد و ارتعاشات سالم دارد، بهترین اثر را دارند). بنابراین علیرغم اینکه بسیاری از افراد تمایل دارند بدون کمک پزشکان، به تنهایی از آهن ربا استفاده نمایند، بهتر است که مگنت تراپی را تحت هدایت یک پزشک یا یک body worker ( مانند یک ماساژ درمانگر) که در کار با آهن ربا تجربه دارد انجام دهید.

روش

این دستگاه با تولید و انتشار امواج مغناطیسی با اشکال و شدتهای مختلف که تماما قابل برنامه ریزیاست و حتی توسط شرکت سازنده حدود ۵۰ برنامه بصورت پیش فرض در حافطه دستگاه تعبیه شدهاست؛ در درمان بیماریهای مختلف میتواند پزشک یا فیزیوتراپیست را همیاری کند. این امواج بصورتکافهای مخصوص بصورت پالس به بیمار منتقل میشوند در واقع تعداد پالس وچگونگی این امواج در درمان بیماریهای مختلف متفاوت است.اگر شما برای آرتریت (arthritis) یا دردهای دیگری از آهن ربا استفاده می کنید، پیشنهاد می کنیم که یک وسیله مغناطیسی کوچک بخرید که بتوان با نوار یا باند کشی آن را روی ناحیه بیمار بدن بست. این آهن رباها معمولاً یک میدان مغناطیسی حدود ۲۵۰ تا ۵۰۰ گوس تولید می کنند، که تقریباً ۱۰ برابر قوی تر از آهن ربای درون یک یخچال است . ( گوس واحد اندازه گیری شدت میدان مغناطیسی است.)برخی افراد معتقدند که مگنت تراپی بر روی بعضی از بیماریها مانند آرتریت مؤثر است زیرا بستن آن با نوار روی مفصل بیمار مانند یک آتل عمل می کند و حرکت آن مفصل را محدود می نماید.بسته به میزان درد ، ممکن است به شما توصیه شود که آهن ربا را فقط ۵ دقیقه در موضع مورد نظر قرار دهید یا به مدت چند هفته هر روز از آن استفاده کنید. اگر برای درمان بیخوابی از آهن ربا استفاده می نمایید، پزشک شما ممکن است یک تشک یا بالشت مغناطیسی به شما پیشنهاد کند که می تواند یک میدان مغناطیسی به بزرگی ۴۰۰۰ گوس ایجاد نماید. ( بهتر است وقتی که منبع مغناطیسی از بدن دور است، شدت میدان مغناطیسی بیشتر باشد.)

مزایا

مگنت تراپی اغلب برای درمان درد، مو بطور معمول برای مفاصل و ماهیچه ها استفاده می گردد. آهن رباها همچنین برای کاهش درد بعد از عمل جراحی نیز به کار می روند. طرفداران این روش اظهار می دارند که آهن ربا به همان میزان تاثیر در برطرف کردن بیخوابی و درمان میگرن حتی می تواند استرس را کاهش دهد. برخی دیگر حتی ادعا می کنند که مگنت تراپی می تواند عفونت را کنترل کند و اختلالات سیستم عصبی مرکزی مانند تشنج را بهبود بخشد. تا زمانیکه تحقیقات گسترده تری ثابت کند که مگنت تراپی می تواند واقعاً درد را کاهش دهد، مدارک نسبتا کمی برای اعتبار این روش در درمان سایر بیماریها وجود دارد. از دیگر مواردی که مگنت تراپی در درمان آن موثر است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ارتوپدی و ترماتولوژی از جمله پوکی استخوان ؛ شکستگیها ؛ التهاب و کشیدن تاندونها
2. روماتولوژی و مفاصل مانند آرتروز؛ بیماری مختلف مفاصل
3. بیماری قلبی عروقی مانند دیابت ؛ فشار خون بالا ؛ بیماریهای مربوط به گردش خون
4. درماتولوژی: زخم بستر
5. وآخرین کاربرد که در واقع میتوان گفت در ایران بیشترین کاربرد را دارد درمان بیماریهای
6. عصبی ست مثل سردردهای میگرنی؛حملات صرع؛دردهای سیاتیکی وحتی بیماریهای
7. MS
8. درمان کم خوابی
9. پریشانی روحی بویژه در زنان میانسال داشته است مورد تاکید قرار گرفت

اثر مگنت در شرایط دردناک التهابی یا تخریبی مثل آرتروز ثابت شده است و همچنین آزمایشات اثر متقابل آن را با آندروفین ها نشان می دهد. مزیت دیگر تأثیر بر سندرمهای دردهای انتشاری مانند سیاتیک است که برای درمان استفاده توأم از مگنت تراپی و لیزرتراپی توصیه می شود.

عوارض

به بیمارانی که در بدن خود دارای دستگاه ضربان ساز قلب (pacemaker) یا یک دستگاه دفیبریلاتور (implanted defibrillator) می باشند ، اکیدا توصیه می گردد که از آهن ربا استفاده نکنند. همچنین از آهن ربا در مجاورت این افراد نیز نباید استفاده کرد، زیرا میدان مغناطیسی ناشی از آن می تواند در کارکرد این دستگاهها اختلال ایجاد کند.اگر به فلز درون آهن ربا حساسیت دارید، از محصولاتی با پوشش پلاستیکی غیر حساسیت زا استفاده کنید.در بارداری از مگنت تراپی اجتناب کنید زیرا اثر آهن ربا روی زنان باردار بررسی نشده است.برخی بیماران بعد از استفاده از آهن ربا در مجاورت شریان کاروتید (سرخرگ اصلی در گردن که به مغز منتهی می گردد) احساس گیجی در ناحیه سر را گزارش کرده اند.تا یک ساعت بعد از خوردن غذا از آهن ربا استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است که بر جریان خون سیستم گوارشی شما اثر بگذارد.هر بار بیشتر از هشت ساعت روی تشک مغناطیسی نخوابید.تا این زمان، برای تعیین اینکه تا چه اندازه می توانیم شدت میدان مغناطیسی را افزایش دهیم که مضر نباشد، تحقیقات کافی نشده است. اما چون دستگاه MRI بدون هیچ گونه اثر جانبی مضر، میدان مغناطیس به بزرگی ۱۵۰۰۰ گوس تولید می کند، طرفداران این روش ادعا می کنند که قدرت درمانی آهن ربا خطری برای سلامتی ندارد. موارد منع مصرف مگنت تراپی عبارتست از:

• سل فعال
• باطری قلب (Pacemaker)
• بیماری قارچی گسترده
• خونریزی ها
• بارداری
• بیماریهای ایسکمیک قلب و اندام های تحتانی
• سرطان

مگنت تراپی هرچند ریشه در طب باستان دارد اما در واقع با کشف خاصیت مگنت توسط مایکل فارادی در قرن ۱۸ میلادی شکل تازه ای به خود گرفت به نحوی که امروزه با دستگاههای مختلف نظیر آنچه در این مرکز به کارگرفته شده، سعی در استفاده بهینه از خواص درمانی آن می کنند. اثرات تحریکی این امواج بر تسریع رشد بافتهای سخت نظیر استخوان و بافتهای نرم نظیر عضلات، تاندونها و اعصاب با مطالعات و پژوهشهای مختلف به اثبات رسیده است . گسترش گردش خون ناحیه با توجه به خاصیت عبور امواج الکترومگنتیک از کلیه بافتها و ارگانهای زنده، منجر به حصول نتایج خیره کننده ای در رفع تورم ها و التهابات عمقی اندامهای بدن شده است. اثراتی که این امواج در ایجاد تعادل یونی در دو طرف غشاء سلولی که به علت پاتولوژی دچار اختلال در تبادل یونی و نیز اختلال عملکرد شده است دارد. می تواند بسیاری از پاتو لوزی های رایج را به راحتی و بدون هیچ عوارض جانبی درمان کند.