بخشی زیادی از بدن ما از عضلات تشکیل شده است. زمانی که بدن دچار آسیب فیزیکی مانند ضربه‌ی شدید یا آسیب ورزشی می‌شود یا بر اثر انجام فعالیت‌های تکراری به بدن خود فشار مضاعف وارد می‌کند و یا حتی زمانی که دچار استرس و فشار احساسی می‌شود، عضلات به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند. با این وجود حتی تا مدتی پیش نیز عضلات و نقاط تریگر پوینت به عنوان عامل احتمالی درد بیماران، نادیده گرفته می‌شدند. امروزه، نتایج مطالعات نشان می‌دهند که عضلات و خصوصا نقاط تریگر پوینت، نقش مهمی در سلامت و کارایی بدن و توانایی بدن برای داشتن عملکرد صحیح دارند و بسیاری از اختلالات عملکردی و دردهای بدن می‌تواند ناشی از آنها باشد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″] متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توان‌بخشی دکتر سعیدی از تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی مانند سرمادرمانی و کشش، ورزش‌های کششی و تقویتی، الکتروتراپی، اولتراسوند، مگنت تراپی، لیزر تراپی (لیزر کم توان)، ماساژ تراپی، درمان دستی، طب سوزنی و ماساژ فشاری برای رفع و درمان موثر نقاط ماشه‌ای استفاده می‌کنند. با درمان موثر تریگرپوینت‌ها، متخصصین ما می‌توانند علت و ریشه درد بیمار را تشخیص داده و به درمان آن بپردازند. جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
فهرست مطالب
تریگرپوینت چیست؟
تریگرپوینت یا نقاط ماشه‌ای نواحی از عضلات هستند که بسیار دردناک بوده و به لمس کردن حساس هستند. این نقاط بر اثر دسته‌ای از انقباضات عضلانی ایجاد شده‌اند و در صورتی که چند دقیقه روی این نقاط فشار وارد شود، بیمار درد شدید و تیرکشنده‌ای احساس می‌کند. نقاط تریگرپوینت نه تنها در عضله‌ی مربوطه بلکه در ناحیه بزرگ‌تری در اطراف خود مانند سر و گردن نیز درد ایجاد می‌کند که در این صورت به آن درد ارجاعی گفته می‌شود. نقاط ماشه‌ای ممکن است بر اثر یک حادثه و آسیب فیزیکی شدید و یا دیگر عوامل ایجاد شوند.
نقاط ماشه‌ای یا تریگرپوینت‌ها چگونه ایجاد می‌شوند؟
گره‌های عضلانی یا نقاط تریگرپوینت در زیر پوست حس می‌شوند. این نقاط دردناک بوده و نسبت به لمس کردن حساس هستند و ممکن است موجب کوتاه شدن طول عضله شوند. کوتاه شدن عضله موجب محدود شدن دامنه حرکتی در ناحیه مورد نظر از بدن (برای مثال محدود شدن چرخش گردن) می‌شود. نقاط ماشه‌ای حتی ممکن است عصب‌های اطراف خود را تحرک کنند و بدین طریق موجب بروز “دردهای ارجاعی” شوند. این درد‌ها در ناحیه‌ی دیگری از بدن دورتر از نقطه‌ی تریگرپوینت اصلی حس می‌شوند.
علل
علل بروز نقاط ماشه‌ای و تداوم آنها عبارتند از:
- کوتاه بدن یک پا نسبت به پای دیگر
- کوتاه بودن یکی از عضلات لگن نسبت به عضله‌ی دیگر
- کوتاه بودن طول بالای بازو که باعث می‌شود برای استفاده از طول بازوی خود به یک طرف متمایل شوید.
- داشتن سینه‌های بزرگ
- خستگی مفرط
- سفت گرفتن عضلات شانه
- نگه داشتن گوشی بین سر و شانه
- استفاده از صندلی بدون دسته یا صندلی با دسته‌های بیش از حد بلند
- تایپ کردن با صفحه کلیدی که ارتفاع آن زیاد است.
- انجام دادن کاری مانند خیاطی با قرار دادن دست در جلوی بدن بدون داشتن تکیه‌گاه برای دست‌ها
- آهسته دویدن
- خوابیدن طولانی‌مدت به حالت دمر در حالی که سر به یک طرف چرخیده است.
- نواختن ویولن
- انجام دادن ورزش‌هایی که در آن حرکات ناگهانی در یک طرف بدن صورت می‌گیرد.
- نشستن بدون داشتن تکیه‌گاه محکم
- حمل کردن کوله
- دوچرخه‌سواری
- انجام کایاک‌سواری
- هر فعالیت یا ورزشی که در آن لازم باشد برای مدت طولانی به جلو خم شوید.
- پوشیدن سینه‌بند با بند‌های بیش‌ازحد تنگ (در زنان)
- استفاده از کیف‌دستی که بیش‌ازحد سنگین است.
- پوشیدن کت سنگین که سایز آن مناسب شما نیست.
- انداختن کیف روی یکی از شانه‌ها
- آسیب شلاقی (حرکت بسیار سریع و ناگهانی سر در تصادف ماشین یا هنگام زمین خوردن که موجب کشیدگی رباط‌های گردن می‌شود)
- گرفتن سر و گردن به جلو
- راه رفتن با عصایی که بیش ا زحد بلند است.
- چرخاندن سر به یک سمت (مثلاً برای صحبت با شخص کناری) برای مدت زمان طولانی
- منقبض بودن عضلات سینه‌ای
علائم
تریگرپوینت‌ها در نواحی مختلف بدن موجب بروز علائم زیر می‌شوند:
- درد شانه
- آرنج تنیس‌بازان (درد قسمت خارجی آرنج) و آرنج گلف بازان (درد قسمت داخلی آرنج)
- درد مفصل آرنج
- درد زانو
- درد کشکک زانو
- درد مچ پا
- درد لگن و باسن
- درد تاندون‌های شانه (آسیب‌های روتاتور کاف شانه)
- درد دست و مچ دست
- سندرم تونل کارپال
- درد گردن
- درد سیاتیک
- درد مفصل ساکروئیلیاک (سندرم پریفورمیس)
- درد میانه و پایین کمر
- سردرد
- درد ساق پا
- التهاب تاندون آشیل
- خار پاشنه
- درد مچ پاو پا
- دردهای آرتروزی (آرتروز شانه، آرتروز آرنج، آرتروز مفصل لگن و ران، آرتروز زانو، آرتروز مچ دست، آرتروز مچ پا)
- دردهای ناشی التهاب تاندون‌ها (التهاب تاندون شانه، کشیدگی و التهاب تاندون زانو)
- درد فیبرومیالژیا
- درد فک و صورت
- درد عضلانی قفسه سینه
- تشکیل زخم در بافت‌ها و چسبندگی بافت‌ها
- خشکی و گرفتگی عضلات
- خستگی مفرط عضلات
- ضعف عضلانی
- سرگیجه
انواع
نقاط ماشه‌ای میوفاسیال اولیه
یک نقطه‌ی به شدت حساس که معمولاً در کنار یکی از تارها و یا در فاسیای عضلانی منقبض قرار دارد و در هنگام وارد شدن فشار به این نقطه بسیار دردناک است. این نقطه می‌تواند موجب بروز درد ارجاعی در ناحیه دیگر، حساسیت به لمس و تحریک سیستم ایمنی بدن شود. یک نقطه تریگرپوینت میوفاسیال باید از نقاط ماشه‌ای رباطی، پوستی، پیرا استخوانی و غیر عضلانی تشخیص و تمیز داده شود. هر یک از این نقاط تریگرپوینت دارای انواع مختلفی هستند از جمله نقاط فعال، نهفته، اولیه، ثانویه، مستقل و وابسته.
نقاط ماشه‌ای میوفاسیال ثانویه
نقاط ماشه‌ای میوفاسیال ثانویه، یک نقطه‌ی به شدت حساس در عضله یا فاسیای آن است که در هنگام انقباض عضلانی (در برابر نیروی کشنده) یا انبساط عضلانی (در برابر فشار بیرونی) فعال شده است. فعال شدن این نقطه به خاطر این مسئله است که عضله‌ی اصلی دیگری که مربوط به این عضله است در حرکت درگیر شده اما به خاطر دارا بودن نقطه تریگرپوینت اولیه بسیار ضعیف بوده و در نتیجه به این عضله فشار بیش ا زحدی وارد شده است و نقطه تریگرپوینت این عضله نیز فعال شده. این نقاط باید از نقاط تریگرپوینت مستقل تشخیص داده شوند.
درمان
تزریق در نقاط ماشه‌ای
در روش تزریق تریگرپوینت، سوزن بسیار باریکی دقیقا در نقطه‌ی تریگرپوینت یا نقطه‌ی دردناک فروبرده می‌شود و یک محلول درمانی همه‌جانبه در این ناحیه تزریق می‌شود. این محلول به شکستن گره‌های عضلانی و رفع درد کمک می‌کند. این محلول با رفع تنش و اسپاسم عضلانی موجب افزایش جریان خون در ناحیه مورد نظر می‌شود و در نتیجه روند ترمیم و بازسازی در این ناحیه آغاز می‌شود. به محض آنکه گره‌های عضلانی در تریگرپوینت شکسته می‌شوند، کاهش درد آغاز می‌شود و بیمار احساس راحتی می‌کند.
فیزیوتراپی
در فیزیوتراپی از تکنیک‌های مختلفی برای تسکین و برطرف کردن درد ناشی از نقاط ماشه‌ای استفاده می‌شود، از جمله:
- درمان دستی
- تحریک الکتریکی عصب‌ها (TENS)
- ماساژدرمانی
- لیزردرمانی
- طب سوزنی
- مگنت تراپی
- اولتراسوند
درمان با لیزر سرد
لیزر سرد یا لیزر کم‌توان یک روش درمانی قوی برای نقاط ماشه‌ای میوفاسیال محسوب می‌شود. اشعه‌ی لیزری مادون قرمز بسته به طول موج تنظیم شده، تا عمق‌های مختلفی در بافت بدن نفوذ پیدا می‌کند. زمانی که اشعه‌ی لیزر با سطح انرژی کم به سلول‌های موجود در سرخرگ‌های کوچک می‌رسد، ماده‌ی نیتریک اکساید که گشادکننده‌ی عروق است ترشح می‌شود و در نتیجه جریان خون موضعی افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این، اشعه‌ی لیزر موجب غیرفعال شدن و بی‌حس شدن گیرنده‌های درد در محل مورد نظر شده و در نتیجه درد را در این ناحیه کاهش می‌دهد.
ماساژ تریگرپوینت
ماساژ درمانی نقاط ماشه‌ای یکی از روش‌های پیشرفته و تخصصی برای درمان نقاط ماشه‌ای می‌باشد. در درمان نقاط ماشه‌ای با ماساژ بسیار مهم و حیاتی است که شخص درمانگر، ماساژ درمانی را در جهت صحیح و به شکل مناسبی انجام دهد که کاملاً مرتبط با علت زمینه‌ای نقطه تریگرپوینت یا تأثیرات نقاط تریگرپوینت فعال اولیه بر روی نقاط ثانویه باشد. در تکنیک ماساژ عصبی-عضلانی نقاط دردناک بدن و تریگرپوینت‌ها به دقت شناسایی شده و سپس گرفتگی و گره‌های عضلانی در این نقاط آزادسازی می‌شوند.
ماساژ با فشار ثابت
در این روش بر روی تریگرپوینت یا گره‌های عضلانی فشار ثابت اعمال می‌شود و این کار می‌تواند موجب کاهش درد این نقاط شود. تارهای عضلانی به خوبی به این تکنیک پاسخ می‌دهند و با اعمال فشار، ریلکس شده و انقباض آنها برطرف می‌شود. البته اعمال فشار روی این نقاط می‌تواند دردناک باشد پس باید به نحو ملایم و آهسته عمل کنید.
تکنیک اسپری کردن و کشش
در این اسپری سردکننده با حرکات رفت و برگشتی در جهت تارهای عضلانی و در طول عضله زده می‌شود. در حالی که اسپری به ماهیچه زده می‌شود به آرامی عضله‌ی مورد نظر نیز کشش داده می‌شود. زدن اسپری سرد و کشش عضله یک تکنیک مؤثر برای کاهش درد ناشی از نقاط تریگرپوینت است چرا که اعمال سرمای ناگهانی و لمس کردن عضله (برای کشیدن آن) موجب مسدود شدن چرخه‌ی سیگنال‌های درد می‌شود. نقاط تریگرپوینت فعال موجب فعال شدن واکنش اسپاسم و درد در عضله می‌شوند و اعمال شوک سرمایشی این چرخه‌ی اسپاسم و درد را متوقف می‌کند و به تارهای عضلانی فرصت می‌دهد که به کشش انجام شده پاسخ دهند.
ورزش‌های مخصوص درمان نقاط ماشه‌ای
در ادامه مثال‌هایی از ورزش‌های مخصوص درمان تریگرپوینت را می‌بینید:
تریگرپوینت- حرکت توپ روی عضله چهار سر ران
تریگرپوینت- حرکت توپ روی عضله دلتوئید
تریگرپوینت- حرکت توپ روی عضله ساق پا
چرخش توپ زیر قوس کف پا – توپ گلف
