پای پرانتزی یک اختلال زانو است که باعث می‌شود زمانی که فرد ایستاده است پاهای او از هم فاصله داشته باشند و به شکل پرانتز درآیند. این ناهنجاری فیزیکی بین کودکان زیر ۱۸ سال شایع است. پای نوزادان در هنگام تولد به دلیل نوع قرار گرفتن آنها در رحم مادر پرانتزی است بنابراین این عارضه در دروان کودکی طبیعی است. به مرور زمان و با وجود نیاز به تحمل وزن روی پاها و در حالی که کودکان راه رفتن را می‌آموزند این مشکل نیز برطرف می‌شود. با این که می‌توان با درمان به موقع پای پرانتزی در دوران کودکی از ابتلا به این ناهنجاری پیشگیری کردن اما متأسفانه بسیاری از بزرگسالان از پرانتزی بودن خفیف تا شدید پاهای خود رنج برده و از شکل پاهای خود ناراضی هستند. زمانی که فرد زیاد راه برود ممکن است پرانتزی بودن پاها تشدید شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″]متخصصین ما در کلینیک تخصصی طب فیزیکی و توان‌بخشی دکتر سعیدی از انواع مختلف روش‌های طب فیزیکی، تجویز زانوبند طبی و بریس‌های مخصوص، ماساژ درمانی، درمان دستی و ورزش‌های مخصوص کششی و تقویت عضلات زانو برای کنترل و درمان مشکل پای پرانتزی در کودکان و بزرگسالان استفاده می‌نمایند. متخصصین ما ابتدا شدت علائم و شرایط بیمار را بررسی کرده و بر اساس تشخیص خود از بهترین روش‌های درمان با توجه به نیاز بیمار استفاده خواهند کرد.برای کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین کلینیک ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
فهرست مطالب
علل پای پرانتزی
نرمی استخوان اولین دلیل ناهنجاری‌های فیزیکی است. ابتلا به بیماری‌های زیر باعث پا پرانتزی می‌شود:
- اگر کودک به نرمی استخوان مبتلا باشد.
- اگر کودک به بیماری‌هایی مبتلا باشد که باعث اختلال در استخوان‌سازی شود.
- اگر کودک دچار سوءتغذیه باشد.
در برخی موارد معدود ممکن است یکی از پاهای فرد به دلیل ایجاد تومور، مشکلات و عفونت‌های اسکلتی پرانتزی شود. برخی دیگر از دلایل پرانتزی شدن پاها عبارتند از:
- شبه آکندروپلازی
- بیماری کافی
- دیسپلازی کمپتومیک
- دیسپلازی استئوفیبری
- استئومالاسی
- همی ملیا فیبولار
- کندرو دیسپلازی متافیزال، نوع اشمیت
- شکل گیری ناقص استخوان
- پوکی استخوان زانو
- دیسپلازی کیفوملیک
- آکندروپلازی
- بیماری بلانت
- کمبود ویتامین C
- هاسپوفسفاتازی
- سندرم ویزمان – نتر – اشتول
- بیماری پگت استخوان
علائم
پای پرانتزی در حالی که بر ایستادن و راه رفتن نوزاد تأثیر می‌گذارند از دوران بلوغ مشخص می‌شوند اما در بیشتر موارد در سنین حدود ۳ سالگی خو به خود خوب می‌شوند. علائم اولیه این ناهنجاری عبارتند از:
- الگوی اشتباه راه رفتن
- راه رفتن با انگشتان رو به داخل مشکلی است که در بیشتر نوپایان دیده می‌شود و غالباً با پرانتزی شدن پا همراه است.
- پای پرانتزی درد ندارد ولی به هر حال، پرانتزی بودن پاها در طولانی مدت مشکلاتی برای زانوها، ران‌ها و مچ‌های پا به وجود می‌آورد.
اگر شما یا کودکتان هنوز هر یک از علائم زیر را دارید باید به پزشک مراجعه کنید:
- پای پرانتزی که پس از ۳ سالگی هنوز وجود دارد یا تشدید شده است.
- زانوهایی که در هنگام ایستادن با پاهای و مچ‌های بسته به هم نمی‌رسند.
- پرانتزی بودن هر دو پا به طور مشابه (متقارن)
- کاهش دامنه حرکتی در ران‌ها
- درد زانو یا ران‌ها که به دلیل آسیب‌دیدگی یا ضربه ایجاد نشده باشند.
متخصصین ما می‌توانند با معاینه پای شما یا کودکتان، پرانتزی بودن آن را تشخیص دهند. برخی دیگر از آزمایش‌هایی که ممکن است پزشک برای تشخیص پرانتزی بودن پاها انجام دهد عبارتند از:
- اندازه‌گیری فاصله بین دو زانو در حالی که کودک به پشت دراز کشیده است.
- مشاهده چگونگی راه رفتن کودک برای تشخیص ناهنجاری‌ها
- آزمایش‌های خون برای بررسی میزان ویتامین D یا کمبود کلسیم
- عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس برای بررسی مشکلات رشدی استخوان
اقدامات درمانی پای پرانتزی
درمان بیماری‌های زمینه‌ای
پاسخ این سؤال که “چگونه می‌توان پاای پرانتزی را درمان کرد؟” می‌تواند بر اساس مشکلاتی که باعث این ناهنجاری شده‌اند متفاوت باشد. حل کردن اختلال به صورت کلی و ریشه‌ای مهم‌تر از اصلاح تنهای حالت پرانتزی زانوها است زیرا برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث آسیب وارد آمدن به قسمت‌های دیگر بدن شوند. پس از درمان بیماری‌های زمینه‌ای، بیمارانی که پاهای پرانتزی دارند می‌توانند بدون استفاده از وسایل کمکی مشکل را حل کنند.
صبر
همان گونه که می‌دانید بسیاری از نوزادان با پاهای پرانتزی متولد می‌شوند؛ بنابراین زمانی که پاهای پرانتزی نوزاد خود را می‌بیتید نگران نشوید زیرا پرانتزی بودن پاهای نوزاد به مرور زمان و خودبه‌خود خوب می‌شود. زمانی که کودک به سن ۳ سالگی می‌رسد، معمولاً پاهای پرانتزی او خوب شده‌اند. به هر حال، در برخی موارد این عارضه برطرف نمی‌شود و شما نیاز به کمک‌های پزشکی دارید بنابراین در مدت ۳ سال صبر بهتر است نوزادی که پاهایش پرانتزی است را نزد یک پزشک ببرید. اگر پرانتزی بودن پاها به‌خودی‌خود بهتر نشد، شما باید هر چه سریع‌تر و قبل از این که دیر شود روش‌های پزشکی را برای معالجه آن به کار گیرید.
زانوبند طبی
زانوبند یا تجهیزات ارتوپدی دیگر برای بیماران مبتلا به بیماری بلانت یا بیماری‌های خطرناک دیگر می‌تواند به بهبود پرانتزی بودن پاها کمک کند. یک نوع ساده زانوبندهای طبی، زانوبندهای کاهنده فشار باعث هستند که محور زانو به محل طبیعی خود انتقال می‌دهند. زانوبندهای کاهنده فشار واقعاً برای کاهش فشار از روی قسمت‌های مختلف زانو طراحی شده‌اند. در صورت استفاده از زانوبندهای طبی در مراحل اولیه علاوه بر این که در درمان پای پرانتزی بهتر جواب می‌دهد بلکه از آسیب‌دیدگی‌های بیشتر پلیت رشد داخلی به دلیل فشارهای مکانیکی زاویه‌ای که به دلیل پرانتزی بودن زانوها ایجاد می‌شود نیز پیشگیری می‌کند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی برای اصلاح پاهای پرانتزی به میزان زیادی مؤثر است. این روش به صحیح راه رفتن بدون نیاز به تلاش و زمان مضاعف کمک می‌کند. شما باید در یک دوره ۳ تا ۵ ماهه در جلسات فیزیوتراپی شرکت کنید تا به نتایج مطلوب دست یابید. این نوع از اقدامات درمانی فقط در زمانی که پرانتزی بودن پاها شدید است به کار برده می‌شود.
ماساژ درمانی
متخصصین ما می‌توانند با کمک ماساژ درمانی پاهای شما را صاف کنند در حین انجام این کار، آنها پاهای شما را در مدت زمانی طولانی به طور مکرر به سمت عقب و جلو حرکت می‌دهند. این نوع ماساژ درمانی پرانتزی بودن پای کودکان را اصلاح می‌کند. شما می‌توانید در حالی که خوابیده‌اید زانوهای خود را خم کنید و یکی از پاها را بالا ببرید، آن را از زانو خم کرده و سپس به سمت قفسه سینه خود بکشید. این فرایند باید چندین مرتبه در روز انجام شود تا بتوان نتایج آن را مشاهده کرد.
حرکات ورزشی برای اصلاح پرانتزی بودن زانو
حرکات کششی
انجام حرکات کششی برای بهبود پاها و بهبود وضعیت بدنی صحیح در قسمت‌های دیگر بدن از اهمیت زیادی برخوردار است. انجام برخی حرکات، طول عضلات را افزایش داده و عضلات هسته‌ای بدن را تقویت می‌کند. حرکات کششی به بهبود تعادل سیستم اسکلتی عضلانی کمک کرده و بنابراین این عضلات و اسکلت‌ها بهتر می‌توانند از بدن محافظت کنند.
حرکات تقویتی پا
حرکات تقویتی پاها باعث قوی شدن عضلات پاها شده و فشار روی عضلات و تاندون‌ها را کاهش می‌دهند. این نوع از حرکات کششی اساساً به تقویت عضلات اطراف زانوها کمک کرده و کشیدگی عضلات اطراف مفاصل و تاندون‌ها را کاهش داده و باعث اصلاح پاهای پرانتزی می‌شوند. به هر حال، حرکات ورزشی پاها زمانی که پرانتزی بودن پاها خفیف باشد می‌توانند مؤثر واقع شوند.
فلکشن ران‌ها در حالت خوابیده
روی یک سطح بلند دراز کشیده و هر دو پا را به صورت صاف دراز کنید. یک زانو را گرفته و به سمت داخل قفسه سینه بکشید. کمر، باسن و قسمت بالایی ران‌ها نباید از روی سطح بلند شوند. با بقیه قسمت‌های پا که در کنار ران قرار می‌دهید پا را از روی میز بلند کنید. این یک شاخص قوی از گرفتگی در فلکسورهای ران است.
استپ – آپ
یک حرکت عالی برای اصلاح پرانتزی بودن زانوها انجام حرکات ” استپ – آپ ” (در حالت خوابیده یا روی یک نیمکت) است زیرا باعث تقویت شدن عضلات فلکسور ضعیف شده ران می‌شود.
حرکت عضله پسوس در حالت خوابیده
این باعث می‌شود که بدن شما هرگز به شرایط جدید عادت نکند و آن را مجبور به تغییر می‌کند، این حرکت برای تقویت عضلات و ادامه کشیدن در جهت صاف درست انجام می‌شود.
