دیسک گردن چه علائمی دارد و روش‌های درمان آن چیست؟

پزشک زمانی بیماری دیسک گردن را تشخیص می‌دهد که هسته داخلی دیسک گردن برآمده شود یا بیرون بزند و به ریشه عصب مجاور فشار بیاورد. فتق دیسک گردن معمولاً در افراد ۵۰ ـ ۳۰ ساله مشاهده می‌شود. اگر دیسک گردن پی‌آمد آسیب‌دیدگی گردن یا وارد شدن ضربه به آن باشد، علائم به صورت ناگهانی ایجاد می‌شود. فتق دیسک گردن منجر به درد بازو می‌شود، چون مواد دیسک برآمده به عصب‌های گردن فشار می‌آورد؛ در نتیجه درد در امتداد گذرگاه‌های عصبی در پایین بازو منتشر می‌شود. بیمار علاوه بر درد در پایین بازو و نوک انگشتان دچار بی‌حسی و گزگز نیز می‌شود.

علائم و نشانه ها

علائم دیسک گردن معمولا با درد همراه است و باعث اختلالات عصبی به شرح زیر می شود:

   C4-C5 (ریشه ی عصبی C5): می تواند باعث ضعف در عضله ی دلتایی سر شانه شود. معمولا بی حسی یا خارش و سوزش ایجاد نمی کند ولی می تواند باعث درد شانه و گردن درد   شود.

   C5-C6 (ریشه ی عصبی C6): می تواند باعث ضعف ماهیچه های دو سر (عضلات جلویی بازو) و ماهیچه های باز کننده ی مچ شود. بی حسی ، خارش و سوزش همراه با درد ممکن است به سمت انگشت شست دست منتشر شوند. این یکی از شایع ترین مراحل برای وقوع فتق دیسک گردن است.

  C6-C7 (ریشه ی عصبی C7): می تواند باعث ضعف عضلات سه سر بازو (عضلات پشت بازو) و عضلات باز کننده ی انگشتان شود. بی حسی ، خارش و سوزش همراه با درد ممکن است به سمت عضلات سه سر و انگشت میانی منتشر شوند. این مرحله نیز یکی از شایع ترین مراحل برای وقوع بیرون زدگی دیسک گردن می باشد.

C7-T1 (ریشه ی عصبی C8): می تواند باعث ضعف در گرفتن اشیا با دست شود. همچنین بی حسی ، خارش و درد ممکن است از طریق بازو به سمت انگشت کوچک دست منتشر شوند.

لازم است بدانید که علائم بالا معمولا با فتق دیسک گردن همراه هستند ولی ساختار سیستم عصبی افراد متفاوت است بنابراین علائم ایجاد شده در آن ها نیز ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد

علت ها و دلایل

علل زیادی باعث ایجاد فتق دیسک گردن و درد شدید می شوند که عبارتند از:

 فرسایش دیسک های ستون فقرات

درد ناشی از دیسک بیرون زده، معمولا به علت فرسایش ستون فقرات می باشد.

پشت و کمر ما وظیفه ی تحمل و پخش کردن وزن را داشته و دیسک های بین مهره ای، ضربه گیری در اثر حرکت (راه رفتن، چرخیدن و خم شدن) را بر عهده دارد. به دلیل فشار زیادی که به دیسک ها وارد می شود، با گذر زمان به آن ها آسیب وارد می شود و می تواند علت دیسک گردن و کمر باشد
حلقه ی فیبری (قسمت سخت خارجی دیسک) می تواند به تدریج ضعیف شده و به نوکلئوس پالپوزوس (هسته ی ژله مانند دیسک) اجازه ی خروج دهد، به این ترتیب، دیسک بیرون زده و متورم می شود.

 آسیب به ستون فقرات

علت دیسک گردن می تواند در اثر آسیب باشد. تصادف رانندگی می تواند باعث بیرون زدن دیسک شود. برای مثال یک حرکت شدید و ناگهانی  می تواند با وارد کردن فشار زیاد باعث بیرون زدن و پارگی دیسک گردد.

همچنین علائم دیسک گردن می تواند به علت بلند کردن نادرست یک جسم سنگین و یا چرخیدن بیش از اندازه ی بدن به وجود آید.

تاثیر همزمان آسیب ها و فرسایش ستون فقرات

ممکن است دیسک چنان ضعیف شده باشد که اتفاقاتی نه چندان مهم مثلا یک عطسه دچار بیرون زدگی شود عطسه رویداد مهمی که بتواند باعث آسیب شود به حساب نمی آید، ولی اگر فرد دیسک ضعیفی داشته باشد، نیروی حاصل از یک عطسه می تواند باعث فتق آن شود.

درمان

درمان خانگی

هنگام استراحت کردن حالت راحتی را بیابید که در آن موقعیت کمترین درد را در ناحیه گردن حس می‌کنید؛ می‌توانید حوله لوله‌ شده‌ یا بالشتی را زیر گردن قرار دهید تا بهتر بتوانید گردن را در حالت بدون درد نگه دارید. سرد یا گرم کردن در مورد بیماری‌های گردن از نفوذ و تأثیرگذاری کافی برای فرو نشاندن التهاب برخوردار نیست، بنابراین می‌توانید هر روشی را که احساس بهتری به شما می‌دهد برای درمان درد گردن و کاهش درد ناشی از دیسک گردن انتخاب کنید. کمپرس را، چه گرم باشد چه سرد، تنها هر بار ۲۰ دقیقه روی گردن قرار دهید و بین هر دو نوبت استعمال دست کم وقفه‌ای ۴۰ دقیقه‌ای ایجاد کنید. یخ یا منبع گرما را داخل حوله بپیچید و هرگز آن را مستقیم روی پوست قرار ندهید چون در این صورت پوست به شیوه ناخوشایندی می‌سوزد.

دارو

داروهای گوناگون متعددی، از مسکن‌ها گرفته تا داروهای ضدالتهابی چون استروئیدها، تسکین گردن درد را همزمان با التیام یافتن آن به ارمغان می‌آورند. بیمار با توجه به گستردگی درد گردن و نوع بیماری دیسک گردن یا فقط دارو مصرف می‌کند یا از تلفیقی از فیزیوتراپی و دیگر روش‌های درمانی بهره می‌گیرد.

تزریق

کورتیکواستروئیدها به صورت خوراکی مصرف می‌شوند یا درون مجرای نخاعی (اپیدورال) یا نزدیک عصب ستون فقرات تزریق می‌گردند تا به درمان علائم فتق دیسک گردن کمک کنند. این داروها در کاهش تورم و التهاب ناحیه اطراف دیسک برجسته و همچنین کم کردن فشار روی ریشه‌های عصبی مؤثراند. کورتیکواستروئیدهای عصب‌ها و فضای اپیدورال برای بیمارانی تجویز می‌شود که از علائم فشردگی ریشه عصب و التهاب رنج می‌برند یا افرادی که علائم‌شان پس از چند هفته درمان گردن درد بدون جراحی بهبود نیافته است. کورتیکواستروئید گاهی اوقات برای درمان فتق دیسک گردن شدید، حاد و ناگهانی توأم با علائم شدید زودتر تزریق می‌شود. کورتیکواستروئیدها برای به تأخیر افکندن یا حتی از بین بردن ضرورت جراحی برای بیمارانی تجویز می‌شوند که از درد شدید و توان‌فرسای گردن، بازو و… رنج می‌برند.

فیزیوتراپی

متخصص کایروپراکتیک یا دکتر فیزیوتراپی از نرمش‌ها و دستکاری‌های مختلفی در انواع گوناگون برای کاهش خشکی، تقویت ناحیه تحت درمان دیسک گردن و بازگرداندن عملکرد گردن به حالت طبیعی بهره می‌گیرد. درمان‌هایی نظیر گرم یا سرد کردن، ماساژ بافت عمقی، تحریک الکتریکی و اولتراسوند پیش از شروع نرمش‌ها و حرکات اصلاحی امتحان می‌شوند. بیمار در طول فیزیوتراپی نرمش‌های متنوع کشش و تقویت عضله‌های نگهدارنده گردن را انجام می‌دهد و نحوه افزایش دامنه حرکتی و بهبود حالت اندامی را فرا می‌گیرد. دکتر فیزیوتراپی به منظور آموزش حالت اندامی صحیح از بیمار می‌خواهد تا هنگام انجام حرکات مقابل آینه بایستد تا اشتباه‌های خود را ببیند و آنها را اصلاح کند.

ورزش و حرکات اصلاحی

بیمار پس از بهبودی نسبی و اجازه پزشک، حرکت‌های کششی را به منظور تسکین درد گردن و افزایش انعطاف‌پذیری انجام می‌دهد. بهترین نتیجه زمانی به دست می‌آید که این حرکات پس از گرم کردن عضله‌ها با گرفتن دوش آب گرم، حمام آب گرم یا استفاده از حوله داغ انجام شوند. در ادامه چند نمونه از ورزش گردن درد و تمرینات مخصوص برای کاهش درد بیماری دیسک گردن توضیح داده می‌شود که می‌توان به راحتی آنها را در خانه انجام داد:

1. سر را به آهستگی به سمت چپ بچرخانید. با دست چپ اندکی به چانه به گونه‌ای فشار بیاورید که سر کمی بیشتر به سمت چپ حرکت کند. این حالت را ۲۰ ثانیه حفظ کنید و سپس سر را به آهستگی به وسط برگردانید. این حرکت را به سمت راست تکرار کنید.
2. سر را به سمت چپ کج کنید و سعی کنید گوش چپ با شانه تماس پیدا کند. با دست چپ کمی گیجگاه را فشار دهید. ۲۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس این حرکت را رو به سمت راست تکرار کنید. با انجام این ورزش ها و تقویت عضلات گردن به کاهش گردن درد و دیگری علائم دیسک گردن کمک می شود.
3. سر را رو به جلو خم کنید و سعی کنید چانه به قفسه سینه برسد و در این بین، شانه‌ها را شل کنید. این حالت را ۲۰ ثانیه حفظ کنید و سپس حرکت را دوباره انجام دهید.
4. با زانوهای خمیده به پشت دراز بکشید و بالشتی را برای حمایت و نگه داشتن زیر سر و گردن قرار دهید. سر را با ملایمت رو به جلو تکان دهید، دقیقاً مانند زمانی که سر را به معنای پاسخ مثبت تکان می‌دهید. این حالت را ۱۰ ثانیه حفظ کنید و سپس استراحت کنید. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید.

چنانچه هنگام انجام هر یک از این حرکات کششی با گردن درد یا ناراحتی قابل ملاحظه مواجه شدید و علائم دیسک گردن بروز کرد ، بی‌درنگ انجام آن را متوقف سازید.