زمانی که روماتیسم مفصلی بر مفاصل پاها و مچ پا اثر می‌گذارد، التهاب ناشی از آن باعث می‌شود که راه رفتن برای فرد مبتلا، دردناک شده و وی نتواند به راحتی کفش بپوشد. پا و مچ پا شامل ۳۰ مفصل است و این مفاصل در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی مستعد التهاب هستند. مفاصل پا و مچ پا در بیش از ۹۰ درصد افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی در برخی از مراحل زندگی دچار درد و التهاب می‌شود و ۶۵ درصد از افراد نیز این التهاب را در چند سال اولیه پس از تشخیص احساس خواهند کرد. اگر چه ممکن است ابتلا به روماتیسم مفصلی باعث التهاب متناوب در پاها و مچ پا شود اما آسیب‌دیدگی‌های مفاصل ناشی از روماتیسم مفصلی می‌تواند دائمی باشد. این آسیب‌دیدگی‌ها ممکن است بیومکانیک مفاصل پا و مچ پا را تغییر دهد. این تغییرات در مراحل بعدی حتی زمانی که روماتیسم مفصلی در بدن فعال نباشد باعث تخریب مفاصل بیشتری می‌شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″]
روماتیسم مفصلی یک بیماری التهابی مزمن است که اگر در مراحل اولیه تشخیص داده و کنترل نشود، می‌تواند علاوه بر مفاصل پا و مچ پا مفاصل دیگر را نیز درگیر کند. متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توان‌بخشی دکتر سعیدی با استفاده از روش‌های مختلف طب فیزیکی و ورزش، علائم روماتیسم مفصلی مچ پا ازجمله التهاب، درد، تورم و سفتی عضلات را کاهش داده و بیماری را تحت کنترل می‌آورند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد برنامه درمانی ما برای روماتیسم مفصلی، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
فهرست مطالب
علائم
فرد مبتلا به روماتیسم مفصلی ممکن است برخی از علائم و نشانه‌های زیر را در پا و مچ پای خود داشته باشد:
تورم
انگشتان پا و مچ پا به دلیل التهاب و تجمع مایع سینوویال در مفاصل دچار تورم می‌شوند. تورم غالباً در مفاصل انگشت شصت پا، مچ پا و در پاشنه پا مشهودتر است.
قرمزی، گرم شدن و حساسیت به لمس
پوست روی مفصل آسیب‌دیده ممکن است قرمز شده و وقتی آن را لمس می‌کنید گرم باشد. مفاصل ممکن است به لمس شدن حساس شده و نتواند بار وزنی بدن را تحمل کنند.
درد و خشک‌شدگی در پاشنه‌ها، کف پا، انگشتان و مچ پاها
افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی غالباً از خشک‌شدگی و درد در پاهای خود رنج می‌برند به خصوص در هنگام صبح یا پس از این که مدت زیادی بدون تحرک بودند. درد و خشک‌شدگی به خصوص در محل تلاقی استخوان کف پا با پاشنه پا، در قسمت داخلی مچ پا و در انگشتان پا احساس می‌شود.
درد تاندون آشیل
این تاندون در پشت مچ پا و بالای پاشنه پا قرار دارد. ممکن است تاندون آشیل ملتهب شده و باعث درد به خصوص در هنگام بالا رفتن و یا در حالت چمباتمه زدن شود.
التهاب متقارن
برخلاف آرتروز یا استئو آرتریت که ممکن است فقط یک پا را درگیر کنند، روماتیسم مفصلی معمولاً در دو طرف به طور قرینه و با شدت برابر دیده و احساس می‌شود.
بیقراری، تب و احساس خستگی مفرط
مانند هر اختلال خود ایمنی دیگر که با کل بدن تأثیر می‌گذارد، روماتیسم مفصلی هم علاوه بر مفاصل و استخوان‌ها بر قسمت‌های دیگر بدن نیز تأثیر می‌گذارد. بیمار ممکن است در هنگام عود بیماری احساس خستگی، تب و ناخوشی داشته باشد.
گره‌های روماتیسمی
این برآمدگی‌های سخت و گرد غالباً در زیر پوست افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی دیده می‌شود. این گره‌ها معمولاً در کف پا و در کناره‌های پاها، روی انگشتان پا یا روی پاشنه پا دیده می‌شوند.
انواع شایع بدشکلی‌های پا
بدشکلی‌های انگشتان پا و پاها زمانی که مفاصل نرم و استخوان‌ها آسیب دیده و از محل درست خود خارج شده‌اند امکان‌پذیر است. شایع‌ترین بدشکلی‌های پا در زیر توضیح داده شده‌اند:
- جابجایی انگشتان پا که به دلیل تحلیل و زوال مفاصل متاتارسوفالانژال حادث می‌شود. جابجایی انگشتان پا ممکن است به سمت داخل باشد یا به سمت انگشت کوچک پا
- پینه پا که زمانی اتفاق می‌افتند که انگشت شصت پا از محل درست خود خارج می‌شود. قسمت بالای انگشت شصت پا به سمت انگشت کوچک حرکت کرده و درحالی که قسمت پایین و کف این انگشت به سمت بیرون پا حرکت می‌کند.
- انگشتان چنگی شکل و انگشتان چکشی زمانی که یک یا چند انگشت پا به زور دائمی با وضعیت غیرعادی خم می‌شوند.
- ناهنجاری صاف بودن کف پا که در مواردی که روماتیسم مفصلی شدید باشد می‌تواند به رباط‌ها، تاندون‌ها و در برخی موارد به استخوان‌های میانی پا آسیب وارد کند. زمانی که این بافت‌ها دچار آسیب‌دیدگی شوند، قوس کف پا از بین رفته و پا از مچ پا و پاشنه به طور غیرعادی چرخش پیدا می‌کند.
- پهن شدن جلوی پا که ممکن است به دلیل تحلیل بافت و مفصل نیمه جلویی پا ایجاد شود.
علل و عواملی که احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش می‌دهند
هنوز متخصصان به علت دقیق ابتلا به روماتیسم مفصلی پی نبرده‌اند اما تحقیقاتی که طی این سالیان انجام شده است نشان می‌دهد که عوامل زیر احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش می‌دهند:
- استعداد ژنتیکی در ابتلا به روماتیسم مفصلی. برخی ژن‌ها می‌توانند باعث ابتلا به روماتیسم مفصلی شوند، HLA-DR4 در ۶۰ تا ۷۰ درصد افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی در ناحیه قفقاز دیده شده است.
- قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مضر و مخرب نظیر: استعمال دخانیات و قرار گرفتن در معرض نیکوتین، رژیم‌های غذایی، وزن بدن
- عدم تعادل هورمونی. این واقعیت که زنان بیش از مردان به روماتیسم مفصلی مبتلا می‌شوند باعث شده که عدم تعادل هورمونی به عنوان یکی از عوامل افزایش‌دهنده احتمال ابتلا به این بیماری در نظر گرفته شود.
- سابقه ابتلا به عفونت و میکروبیوم. عدم تعادل میکروب‌های روده‌ای که به طور طبیعی باعث ابتلا به عفونت و مشکلات دیگری می‌شوند نیز ممکن است احتمال ابتلا به روماتیسم مفصلی را افزایش دهد.
تشخیص
هر فردی که از تورم و درد مفاصل رنج می‌برد باید آزمایش خون بدهد تا مبتلا بودن او به روماتیسم مفصلی از این طریق رد یا اثبات شود. با یک آزمایش نمی‌توان به طور قطعی بیماری را تشخیص داد اما با انجام چندین آزمایش می‌توان علائم بیولوژیکی روماتیسم مفصلی را تشخیص داد. علائم بیولوژیکی ویژگی‌های قابل‌اندازه‌گیری هستند که در خون فرد مبتلا به روماتیسم مفصلی دیده می‌شوند.
درمان
استراحت
استراحت به کاهش تورم و درد مچ پای فعال کمک کرده و خستگی مفرط را تا حدودی برطرف می‌کند. طول دوره استراحت برای هر فردی متفاوت است اما به طور عمومی استراحت کوتاه مدت در رختخواب مفیدتر از استراحت‌های بلند مدت است. افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی در مچ پا باید بین انجام حرکات ورزشی و استراحت کردن تعادل برقرار کنند یعنی زمانی که بیماری فعال می‌شود بیشتر استراحت کنند و زمانی که بیماری خاموش می‌شود بیشتر ورزش کنند.
گرما درمانی و سرما درمانی
با گرم کردن و سرد کردن پا به طور متناوب می‌توان گردش جریان خون را تحریک نمود. کمپرس سرد یا وان آب سرد به تنهایی می‌تواند به کاهش التهاب و تورم کمک کند.
کفی‌های طبی
کفی‌های طبی می‌توانند فشار وارده بر پاها را کاهش دهند و درد همراه با ایستادن یا راه رفتن را کمتر کنند. کفی‌های طبی برای افرادی که علائم روماتیسم مفصلی را در جلوی پا و قسمت میانی پا دارند مؤثرتر عمل می‌کند. کفی‌های سفارشی نرم ممکن است گران باشند اما برخی بیمه‌ها خرید آنها را پوشش می‌دهند. کفی‌ها نمی‌توانند بدشکلی‌های موجود را اصلاح کنند.
اسپیلینگ یا آتل
اسپیلینگ یا آتل می‌تواند مفاصل پا را ثابت نگه داشته و از افزایش بدشکلی‌ها پیشگیری کند. برای مثال، یک مچ‌بند طبی که از چرم یا از پلاستیک ساخته شده است می‌تواند مچ پای خشک‌شده و مبتلا به روماتیسم مفصلی را ثابت نگه داشته و دردهای ملایم تا متوسط را کاهش دهد.
دارو
داروهای مسکن ساده در بیشتر موارد می‌توانند علائم بیماری را برای بیمارانی که مچ پای آنها درد خفیف تا متوسطی دارد به میزان زیادی کاهش دهند. بیمارانی که درد شدید دارند معمولاً می‌توانند از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی استفاده کنند.
تزریق استروئید
تزریق استروئید می‌تواند التهاب و درد را کاهش دهد. به هر حال، تزریق مکرر می‌تواند به بافت نرم پا آسیب وارد کند.
فیزیوتراپی
با فیزیوتراپی می‌توان مفاصل را کشیده و تقویت نمود تا عملکرد مفاصل در پا و مچ پا بهبود یابد. به علاوه، توانایی بیمار در راه رفتن افزایش یابد و فعال بماند. فیزیوتراپی می‌تواند احتمال ایجاد بدشکلی‌های بعدی را کاهش دهد.
تکنیک‌های مختلف مورد استفاده در فیزیوتراپی عبارتند از:
- الکتروتراپی
- اولتراسوند تراپی
- شاک ویو تراپی
- لیزر درمانی سرد
- ماساژ درمانی
- طب سوزنی
ماساژ پا
ماساژ پا می‌تواند تاندون‌ها و بافت‌های نرم را انعطاف‌پذیرتر کرده و گردش جریان خون را بهبود بخشد.
حرکات ورزشی برای مچ پای مبتلا به روماتیسم مفصلی
ضربت آهسته پاشنه پا. پای راست خود را روی زمین قرار دهید. پاشنه پا را از روی زمین بلند کنید. پاشنه پا را ۲۰ مرتبه بالا و پایین آورید.
ضربات آهسته انگشتان پا. پای راست خود را روی زمین قرار دهید. انگشتان خود را بلند کرده و آنها را ۲۰ مرتبه به سمت زمین تکان دهید.
بلند کردن حوله. یک قطعه پارچه سبک و کوچک را روی زمین قرار دهید. پای راست خود را بالای این پارچه ببرید و با فشار و کمک انگشتان آن را از روی زمین بلند کرده و بردارید.
غلتک پا. پای خود را روی بطری آب که دران آب یخ‌زده وجود دارد قرار داده و به سمت عقب و جلو حرکت دهید.
ایزومتریک انگشتان پا. همه انگشتان پای راست خود را با هم فشرده کرده و آنها را محکم به زمین فشار دهید.
