سیاتیک مشکل نسبتاً شایعی است که باعث درد در نواحی پا و باسن میشود. این وضعیت اگر چه آزاردهنده است، اما معمولاً خطرناک نیست. با این حال ، در برخی موارد ، درد عصب سیاتیک نشانه اولیه بعضی مشکلات جدی مرتبط با اعصاب یا ستون فقرات است.
این نوع درد معمولاً در اثر گیر افتادگی عصب ایجاد شده و با معاینه بالینی قابل تشخیص است. آزمایشهای تشخیصی متعددی نیز وجود دارند که میتوانند به ارزیابی این مشکل کمک کنند. چندین روش درمانی وجود دارد که میتوانند به کاهش اثرات درد عصب سیاتیک کمک کنند. در اغلب موارد ، برای درمان به ترکیبی از فیزیوتراپی و دارو نیاز است.
فهرست مطالب
علل سیاتیک
هر چیزی که به عصب سیاتیک آسیب برساند میتواند باعث سیاتیک شود. شایعترین دلایل سیاتیک عبارتند از:
- فتق دیسک – استخوانهای موجود در ستون فقرات (مهرهها) توسط غضروفهایی از هم جدا میشوند که با یک ماده ژله مانند ضخیم پر شدهاند و به عنوان ضربهگیر بین استخوانها عمل میکنند. هنگامی که پوشش بیرونی دیسک ساییده یا پاره شود ، مواد داخل آن ممکن است از آن بیرون زده و بر عصب سیاتیک فشار آورده یا اصطلاحا آن را گیر بیاندازند و باعث درد و بیحسی شوند. فتق دیسک ممکن است ناشی از آسیب دیدگی یا ساییدگیهایی باشد که طی زندگی روزمره برای دیسکها ایجاد میشوند.
- تنگی کانال نخاع – تنگی نخاع به وضعیتی گفته میشود که در آن کانال ستون فقرات ، یعنی فضایی که نخاع را احاطه کرده است تنگ و باریک میشود. فشار ناشی از این تنگی که بر نخاع و ریشههای عصب سیاتیک وارد میشود باعث سیاتیک میشود.
- لغزش مهره ( اسپوندیلولیستزیس) – این یکی از مشکلات مرتبط با اختلال دیسک دژنراتیو است. در لغزش مهره ، یک مهره روی مهره کشیده میشود که ممکن است باعث گیر افتادن عصب سیاتیک شود.
در برخی موارد ، ممکن است یک تومور روی عصب سیاتیک فشار وارد کرده و باعث سیاتیک شود.
عوامل خطر
بعضی عوامل و رفتارهای خاص ممکن خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیرند:
- بالا رفتن سن – با بالا رفتن سن ، به دلیل ساییدگی و فرسایش ناشی از زندگی روزمره، خطر بروز اختلالات دژنراتیو دیسک – شایعترین علت سیاتیک – افزایش مییابد.
- طولانی مدت نشستن – افرادی که برای مدتی طولانی مینشینند ، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سیاتیک هستند.
- چاقی – اضافه وزن باعث میشود فشار بیشتری بر ستون فقرات وارد آمده و منجر به تغییراتی در ستون فقرات میشود که میتواند باعث سیاتیک شود.
- دیابت – ابتلا به دیابت ممکن است خطر آسیب دیدگی عصب را افزایش دهد.
- مشاغل خاص – مشاغلی که مستلزم بلند کردن اشیاء سنگین یا نشستن برای مدتی طولانی برای مثال پشت میز یا یک ماشین هستند به خاطر فشار زیادی که بر ستون فقرات وارد میکنند خطر ابتلا به سیاتیک را افزایش میدهند.
۵ علامت سیاتیک که باید از آن آگاهی داشته باشید
دردی که تا پشت پا کشیده میشود
بارزترین علامت سیاتیک دردی است که در پشت پا، تا پایین پا کشیده میشود. بسیاری از افراد علائم سیاتیک را با مشکلات دیگر اشتباه میگیرند.
اگر دچار پا درد هستید اما درد به سمت کشاله رانها ، طرفین یا جلوی پاها میرود ، احتمال دارد که یکی از اعصاب شما تحریک شده باشد ، اما این عصب عصب سیاتیک نیست. مهمترین راه تشخیص سیاتیک، معاینهای کامل توسط یک پزشک ، فیزیوتراپیست یا متخصص کایروپراکتیک است.
تیر کشیدن و درد شدید ناگهانی در پا
یکی از علائم بسیار رایج سیاتیک، وجود درد شدید ناگهانی یا احساسی شبیه به برق گرفتگی یا تیر کشیدن است که تا پایین ساق پا میرسد. سیاتیک در صورت تحریک عصب سیاتیک، ممکن است باعث ایجاد درد شدیدی شود.
اگرچه بسیاری از افراد فکر میکنند خود سیاتیک یک مشکل خاص است، اما در واقع سیاتیک بیشتر یکی از علائمی است که به واسطه طیف وسیعی از دیگر تغییرات مکانیکی در بدن ایجاد میشود.
بی حسی ( خواب رفتگی) ، ضعف یا مشکل در حرکت دادن پایتان
از آنجا که علائم سیاتیک عصب را درگیر میکنند، ممکن است بر اطراف آن منطقه نیز تأثیر بگذارند. این مساله معمولاً در صورت تحدب دیسکهای قسمت تحتانی کمر اتفاق میافتد که ممکن است باعث احساس خواب رفتگی یا از دست رفتن حس در نواحی زیر شود:
- قسمت داخلی زانو
- ساق پا
- ناحیه بین دو انگشت اول پنجه پا
- قسمت بیرونی یا کف پا
همچنین ممکن است علائم دیگر تحدب دیسک مانند احساس ضعف یا مشکل در حرکت دادن پاها را نیز تجربه کنید به خصوص در مواقعی که:
- پایتان را صاف میکنید یا سعی میکنید نوک انگشتان پا را به سمت بالا بکشید
- چرخاندن انگشتان پا به سمت زمین یا راه رفتن روی پنجه پا نیز ممکن است به دلیل ضعف این ناحیه امکان پذیر نباشد
- چرخاندن پا به سمت داخل نیز به دلیل تحریک عصب ممکن است دشوار باشد
درد بعد از نشستن مدت طولانی
نشستن طولانی مدت سیاتیک را خیلی تشدید میکند. بسیاری از علل درد ناحیه پایین کمر ممکن است باعث سیاتیک شوند.
یکی دیگر از علائم رایج دردهای سیاتیک آن است که مثلا بعد از مدتی نشستن روی مبل در خانه یا وقتی بعد از مدتی نشستن روی صندلی در محل کار میایستید در ناحیه تحتانی کمر ، باسن و ساق پای خود دچار درد یا احساس ضعف شوید.
از دیگر علائم سیاتیک آن است که بعد از ایستادن از حالت نشسته، اغلب صاف کردن پا بسیار دردنک است و اگر بخواهید پا را به زور صاف کنید خیلی اذیت کننده خواهد بود.
دردی که به واسطه سرفه ، عطسه یا زور زدن تشدید شود
سرفه کردن، عطسه کردن یا زور زدن باعث میشود فشار وارده بر نواحی اطراف ستون فقرات افزایش یابد.
این فشار باعث میشود فضای اطراف ریشه عصب سیاتیک کاهش یافته و بنابراین باعث تحریک عصب میشود. اگر دردتان با چنین مواردی بیشتر میشود، ممکن است عصب سیاتیکتان تحت فشار باشد.
اگرچه این موارد در بعضی افراد به واسطه سیاتیک ایجاد میشود، اما شرایط اشخاص مختلف متفاوت است و برای یافتن علت واقعی مشکل هر فرد لازم است معاینه و بررسی انجام شود.
در چه مواقعی علائم سیاتیک، یک فوریت پزشکی محسوب میشوند
در بعضی موارد همراه با علائم سیاتیک شرایط جدی و خطرناکی ایجاد میشود.
دردی که تا پایین هر دو پا کشیده میشود، و نیز از بین رفتن یا کم شدن حس در اطراف نواحی داخلی رانها، باسن یا پشت پاها ، و عدم توانایی در کنترل روده یا مثانه ، همگی فوریتهای پزشکی محسوب میشوند.
اگر این علائم را دارید، بسیار ضروری است که به یک بیمارستان مراجعه کنید تا احتمال وجود مشکلی که با عنوان سندرم دم اسب شناخته میشود و معمولاً نیاز به جراحی فوری دارد را در شما بررسی کنند.