رفع ضعف ماهیچه پا به دلیل مشکلات ستون فقرات با فیزیوتراپی و ورزش

ضعف ماهیچه پا یک علامت جدی است که توسط بسیاری از افراد نادیده گرفته می‌شود. ضعف ماهیچه پا به شدت مبتنی بر تشخیص خود شخص است، بسیاری از مردم حتی نمی‌توانند درک کنند که ضعف ماهیچه پا دارند. با این حال، اولین نشانه فلجی به علت فشار آمدن به اعصاب پشت کمر است. ضعف پا اغلب همراه با از دست دادن احساس لامسه و تیر کشیدن درد است، که معمولا قبل از ضعیف شدن ماهیچه پا اتفاق می‌افتند. بنابراین، از دست دادن حس یا درد می‌تواند به عنوان یک نشانه هشدار دهنده به شمار رود، که به ما می‌گوید که ضعف ماهیچه پا در راه است. از این رو باید بسیار جدی گرفته شود و هر گونه کمک فوری پزشکی که مورد نیاز باشد، باید در نظر گرفته شود. این به ویژه برای افرادی که دارای مشکلات کمر هستند، که باعث افزایش احتمال ضعف پا می‌شود، اهمیت دارد.

ضعف ماهیچه پا چگونه رخ می‌دهد؟ 

پا توسط اعصابی که از طناب نخاعی و استخوان کمر در قسمت تحتانی کمر قرار می‌گیرد، عصب رسانی می‌شود. این اعصاب از قسمت پشت کمر به قسمت‌های مختلف پا حرکت می‌کند و حس و حرکت را امکان پذیر می‌کند. مهره‌های موجود در قسمت پایین کمر، یک محل مشترک برای ایجاد بیماری‌هایی مانند دیسک کمر (دیسک غضروفی بین مهره‌ای است که معمولا بین دو مهره ایجاد می‌شود و باعث ایجاد فشار بر روی اعصاب و نخاع می‌شود)، سیاتیک (فشار بر یک دسته از اعصابی که از استخوان‌های لگنی خارج می‌شوند) و لپروزی (فیبروز اعصاب سطحی نزدیک پوست) است. آسیب‌های عصبی ناشی از این بیماری‌ها موجب عملکرد غیرطبیعی قسمت‌هایی که توسط آن اعصاب، عصب دهی شده‌اند، می‌شود (به طور کلی حرکت و احساس ماهیچه‌ها). در نتیجه، هنگامی که بخش بزرگی از پا، اعصاب خود را از دست می‌دهد به عنوان یک ماهیچه اصلی، باعث می‌شود فرد قادر به انجام حرکات این قسمت (ماهیچه) نباشد و یا باعث می‌شود که این قسمت حس لامسه خود را از دست بدهد.

علل ضعف پا

ضعف پا ممکن است به علت یکی از موارد زیر باشد:

قوس پا، کمانی در کف پا است که حتی به دلیل تحمل وزن نیز صاف نمی‌شود. این نوع پا می‌تواند ایجاد درد کند. اگر مرتبا دچار پا درد می‌شوید، باید به پزشک خود مراجعه کنید. درمان به روش جراحی فقط در موارد درد شدید استفاده می‌شود.

استخوان کمر یا ستون فقرات از ۲۶ استخوان تشکیل شده است که مهره‌ نامیده می‌شوند. در میان این استخوان‌ها دیسک‌های نرمی وجود دارند که با یک ماده ژله‌ای مانند پر شده‌اند. این دیسک‌ها مهره‌ها را کنار هم نگه داشته و از آنها محافظت می‌کنند.. اگر چه مردم اغلب در مورد پارگی یا فتق دیسک صحبت می‌کنند، اما در واقع دیسک از محل خود خارج نمی‌شود بلکه پوسته بیرونی دیسک شکسته می‌شود و ماده ژله مانند آن بیرون می‌زند. این وضعیت ممکن است روی یک عصب فشار وارد آورد، که باعث ایجاد درد می‌شود. پارگی یا فتق دیسک کمر  بیشتر احتمال دارد به دلیل فشار روی کمر باشد، مانند بلند کردن سنگینی، و افراد مسن بیشتر در معرض خطر این عارضه هستند .

فتق دیسک در قسمت فوقانی کمر می‌تواند زمانی رخ دهد که ماده ژله‌ای داخل دیسک بین مهره‌ای، از داخل دیسک نشت کند. فتق دیسک می‌تواند موجب درد کمر و سایر علائم مانند درد و یا بی حسی بشود. بیماری دیسک صدری شبیه به اختلالات دیسک در ناحیه ستون فقرات گردن و کمری است، اما آسیب‌های آن (مشکلات آناتومیکی وابسته به این عارضه) بسیار کمتر است.

استئوئید استخوانی یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) است که معمولا در طول استخوان‌های پا ایجاد می‌شود. استخوان ساق پا بیشترین درد را تجربه می‌کند، اگرچه استخوان‌های دست یا ستون فقرات نیز ممکن است درگیر شوند. این وضعیت اغلب در جوانان دیده می‌شود. شما باید به پزشک خود مراجعه کنید. این وضعیت نیاز به درمان‌های مختلفی دارد مانند عمل جراحی کم تهاجمی برای از بین بردن یا تراشیدن تومور.

تشخیص ضعف ماهیچه پا

ضعف پا بیشتر از به دلیل فشرده شدن اعصاب کمر است. از این رو، درد در قسمت پایین کمر نباید نادیده گرفته شود، به خصوص اگر برای مدت طولانی ادامه پیدا کند. درد از کمر به پایین و از زانو به سمت مچ پا تیر می‌کشد که، به علت تحریک عضلات ناشی از فشار وارد شده به اعصاب است. این نیز سیاتیک نامیده می‌شود، زیرا اعصاب خارج شده از استخوان لگن به نام عصب سیاتیک شناخته می‌شود و به عصب‌های کوچکتری تقسیم می‌شود که عصب رسانی عضلات پا را فراهم می‌کنند و احساس لامسه را نیز ایجاد می‌کنند. بررسی اولیه شامل ارزیابی عضلات پا توسط یک پزشک یا فیزیوتراپیست است. دکتر از شما می‌خواهد که چندین حرکت ساده را انجام دهید و قدرت حرکات شما را با دستش اندازه گیری می‌کند. حس لامسه نیز با یک چوب پنبه یا یک سوزن آزمایش می‌شود تا منطقه دقیق از دست دادن حس را پیدا کند. این کمک می‌کند تا به پیدا کردن محل احتمالی فشرده شدن اعصاب کمک شود تا تست‌های بیشتری از آن ناحیه گرفته شود. آزمایش‌های تشخیصی معمول که برای بررسی علل ضعف ماهیچه پا مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از:

•  آزمایش اشعه ایکس از پشت کمر، که ناهنجاری‌های استخوانی مانند شکستگی و یا ضایعات مهره‌های کمر (لغزش به جلو یا عقب یک مهره)  را تعیین می‌کند. این آزمایش اولیه برای بررسی همه علل ممکن، قابل استفاده است به ویژه هنگامی که یک حادثه تهاجمی مانند سقوط یا تصادف اتفاق افتاده باشد.
• MRI در تشخیص آسیب و ناهنجاری‌هایی مانند دیسک، فشار بر اعصاب و غیره کمک می‌کند. بافت‌های نرم که در اشعه ایکس دیده نمی‌شوند، می‌توانند در MRI دیده شوند تا علل مربوط به آنها با دقت تشخیص داده شوند.
• مطالعات هدایت عصبی در بیماری‌هایی که تشخیص آن با اشعه ایکس یا MRI بسیار دشوار است مانند لپروزی، سیفلیس و غیره، استفاده می‌شود و فقط به اعصاب محدود می‌شود. در این آزمایش، الکترودهای کوچکی به قسمت‌های مختلف بدن متصل می‌شوند و فعالیت الکتریکی اعصاب آن قسمت را اندازه گیری می‌کنند.

روش‌های درمان

درمان ضعف پا با توجه به علت آن انجام می‌شود که این درمان شامل موارد زیر است:

درمان دیسک بیرون زده

برای اکثر بیماران، دیسک کمر بیرون زده به آرامی پس از گذشت چندین روز الی چند هفته بهبود می‌یابد. به طور معمول، اکثر بیماران ۳ تا ۴ ماه بعد دیگر علائمی ندارند. با این حال، بعضی از بیماران اندکی درد را در طی دوره نقاهت خود تجربه می‌کنند.

درمان‌های غیر جراحی

درمان اولیه برای دیسک کمر معمولا در روش‌های غیر جراحی است. این درمان‌ها بر تسکین درد تمرکز دارند. درمان غیر جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استراحت. یک تا دو روز استراحت در رختخواب معمولا به کاهش درد کمر کمک می‌کند. با این حال، پا را برای مدت طولانی بالا نگذارید. هنگامی که فعالیت خود را از سر می‌گیرید، سعی کنید موارد زیر را انجام دهید:

1.  در طول روز به خود استراحت دهید، و از نشستن مدت طولانی اجتناب کنید.
2. تمام فعالیت‌های بدنی خود را آهسته نموده و کنترل کنید، به ویژه خم شدن و بلند کردن اشیاء.
3. فعالیت‌های روزانه خود را برای جلوگیری از حرکاتی که می‌تواند باعث افزایش درد شوند، تغییر دهید.

• مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
• تزریق استروئید اپیدورال. تزریق یک داروی کورتیزون به فضای اطراف عصب می‌تواند با کاهش التهاب، تسکین کوتاه مدت درد را فراهم کند. شواهد خوبی وجود دارد که تزریق اپیدورال به راحتی می‌تواند درد را در بسیاری از بیماران که ۶ هفته یا بیشتر از دیگر درمان‌های غیر جراحی نتیجه‌ای نگرفته‌اند، کاهش دهد.

درمان با استفاده از عمل جراحی

فقط درصد کوچکی از بیماران مبتلا به فتق دیسک کمر نیاز به عمل جراحی دارند. جراحی ستون فقرات معمولا پس از طی یک دوره درمان‌های غیر جراحی، که در رفع درد اثر بخش نبوده‌اند و یا برای بیمارانی که علائم زیر را تجربه می‌کنند، به کار برده می‌شود: ضعف عضلانی، دشواری در راه رفتن و از دست دادن کنترل مثانه در دفع ادرار یا مدفوع.

• میکرو دیسککتومی: رایج‌ترین روش برای درمان یک فتق دیسک، میکرو دیسککتومی است. این عمل از طریق ایجاد یک برش کوچک در سطح فتق دیسک انجام می‌شود و اغلب شامل استفاده از میکروسکوپ می‌شود. بخشی از دیسک که بر عصب ستون فقرات فشار می‌آورد برداشته می‌شود. اگر فتق دیسک در بیش از یک ناحیه وجود داشته باشد، ممکن است که یک عمل بزرگتر لازم باشد.
• توانبخشی: پزشک یا متخصص فیزیوتراپیست می‌تواند یک برنامه پیاده روی ساده (مانند ۳۰ دقیقه پیاده روی روزانه)، همراه با تمرینات خاصی برای کمک به بازگرداندن قدرت و انعطاف پذیری کمر و پاها، توصیه کند. برای کاهش خطر ابتلای مجدد به فتق دیسک، ممکن است خم شدن، بلند کردن اشیاء و چرخیدن، تا چند هفته اول بعد از عمل ممنوع شود.

فیزیوتراپی برای رفع ضعف پا

تمرینات منظم با یا بدون تجهیزات برای ساخت و تقویت عضلات تحت نظر فیزیوتراپیست انجام می‌شود. برای تقویت عضلات، فیزیوتراپی معمولی نیز ممکن است توسط درمان‌های فیزیکی تکمیل شود.

درمان با الکتروتراپی

عضلات در برخی از زمان‌ها، به عنوان مثال در برخی از بیماری‌ها، پس از حادثه تصادف یا بی‌تحرکی، غیرفعال هستند. تاخیر در بهبودی این موارد می‌تواند متوقف شود و عضلات با پالس‌های الکتریکی القا شده تقویت شوند. استقامت، جریان خون و تحرک نیز بهبود می‌یابد. سیگنال‌های الکتریکی باعث تقویت عضلات می‌شوند و موجب می‌شود که آنها دوباره فعال شوند. سیگنال‌های الکتریکی از طریق الکترودهای متصل به پوست باعث انقباض ماهیچه‌ها می‌شود. و در نتیجه از کاهش قدرت ماهیچه در هنگام بی تحرکی (به عنوان مثال پس از عمل) و عدم تعادل ماهیچه اجتناب شود. پیشگیری و درمان آتروفی عضلانی با تحریک الکتریکی می‌تواند از آسیب‌های ثانویه ارتوپدی جلوگیری کرده و باعث کوتاه شدن دوره درمان شود. کارایی الکتروتراپی در مطالعات متعددی ثابت شده است. الکتروتراپی باید به طور مرتب استفاده شود. برنامه آن برای استفاده در منزل بسیار آسان و ایده آل است. بیماران می‌توانند بر اساس تجویز متخصص، از بعضی دستگاه‌های الکتروتراپی خانگی استفاده کنند.

ورزش برای ضعف پا

ورزش یک پای ضعیف برای کمک به تقویت عضلات پا و اطراف آن به منظور افزایش قدرت و انعطاف پذیری پا است. علاوه بر این، ورزش پای ضعیف می‌تواند به کاهش ضایعات و یا لنگیدن در هنگام راه رفتن کمک کند، زیرا مشکل ضعف پای شما ناشی از آسیب یا مشکلات پزشکی است.

خمیدگی کف پا

ورزش دادن عضلات کف پا می‌تواند به قدرت بخشیدن به پای شما کمک کرده و به شما کمک کند که ضعف پای خود را با کشیدن انگشتان پا به سمت خارج از بدن خود، تقویت کنید. با کمک یک طناب کششی مقاوم، بر روی زمین نشسته، پای خود را به جلو و به سمت خارج از بدن تان باز کنید. طناب کششی محکم را در اطراف مچ پای خود قرار دهید، با دست خود سمت دیگر باند را نگه دارید. هنگامی که باند ثابت شد، پایتان را به سمت خارج از بدن بکشید به طوری که فشار طناب بر خلاف آن مقاومت کند. این کشش را برای ۱۰ ثانیه نگه دارید و چند مرتبه این تمرین را تکرار کنید.

کرانچ حوله

کرانچ حوله می‌تواند به شما کمک کند تا عضلات پای خود را تقویت کنید و همچنین انعطاف پذیری و محدوده حرکت انگشتان خود را افزایش دهید. یک حوله کوچک را بر روی زمین پهن کنید. روی یک صندلی به طور مستقیم در مقابل حوله بنشینید. از همانجا، پاهای خود را بر روی حوله قرار دهید تا انگشتان پا روی لبه حوله قرار بگیرند. انگشتان پا را دور لبه حوله پیچیده و سپس سعی کنید حوله را به بالا و به سمت بدن خود بکشید. هنگامی که حوله را تا آنجا که می‌توانید، بلند کردید، آن را رها کنید و دوباره تا زمانی که خسته شوید، این تمرین را تکرار کنید.

بلند کردن مداد با انگشتان پا

این تمرین می‌تواند پای شما را تقویت کند و همچنین توانایی شما را برای چرخش پا به سمت بالا افزایش دهد. روی یک صندلی نشسته و پاهای خود را روی کف زمین قرار داده و کمر خود را صاف نگه دارید. یک مداد روی زمین قرار دهید. انگشتان پای ضعیف خود را در اطراف مداد بگذارید و که آن را محکم بگیرید. هنگامی که آن را گرفتید، مداد را به بالا و پایین بیاورید در حالی که پاشنه پا را کاملا بر روی کف زمین نگه داشته‌اید. این حالت را برای پنج ثانیه نگه دارید. و تا زمان خستگی این تمرین را تکرار کنید.

راه رفتن روی پاشنه

تمرین راه رفتن روی پاشنه پا می‌تواند به شما در تقویت عضلات پای خود و همچنین مچ پا و ران‌ها کمک کند. ابتدا راست بایستید و زانوهایتان را کمی خم نموده و دست‌ها را در طرفین بدن خود قرار دهید. کفش‌های خود را در آورده، و شروع به راه رفتن در یک خط مستقیم کنید. وزن خود را روی پاشنه پا انداخته و تلاش کنید که اینگونه راه بروید. تلاش کنید که این تمرین را بین هشت تا ۱۵ مرتبه ۲۰ ثانیه‌ای، انجام دهید. اگر پای ضعیف شما قادر انجام این دفعات نبود، متناسب با توان پا می‌توانید دفعات این تمرین را کاهش دهید.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”