ناراحتی زانو درد به علت آرتروز بیماری بسیار شایعی در کلینیک های ارتوپدی است. بسیاری از بیماران با استراحت و یا مصرف داروهای ضد التهاب از این درد رهایی می یابند. گاهی اوقات یک تزریق کورتون می تواند در تسکین درد کمک کند، اما این داروها برای همه بی خطر نیستند و دارای عوارض جانبی بالقوه ای می باشند. اگر این نوع درمان های محافظه کارانه جواب نمی دهند و درد شما همچنان ادامه دارد، درمان با تزیرق پی آر پی PRP (درمان با پلاسمای غنی از پلاکت) ممکن است گزینه درمانی موثر برای شما باشد.
از دیدگاه تاریخی، پی آر پی PRP به طور گسترده ای در دندانپزشکی با موفقیت مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال، استفاده از آن امروز به میزان زیادی در پزشکی ورزشی و شرایط مختلف ارتوپدی افزایش یافته است. برخی از مطالعات انجام شده، کارآیی روش prp در تسکین درد مفصل زانوی دچار التهاب را به اثبات رسانده است. در حال حاضر مطالعات زیادی در حال انجام است که در آن تعداد زیادی از بیماران مبتلا به آرتروز زانو وجود دارند، اما پزشکان در حال حاضر همزمان درمان بیماران مبتلا را با روش PRP برای تسکین درد ناشی از آرتروز زانو انجام می دهند. پی آر پی زانو ، دارای فاکتورهای رشدی به فرم پروتئین است که در روند طبیعی التیام ایفای نقش می کنند. بنابراین تزریق فاکتورهای رشد تغلیظ شده به محل آسیب می تواند منجر به رشد سلول های جدید و بهبود زخم شود. عوارض پی آر پی زانو ناچیز بوده و این درمان بطور کلی ، درمانی امن می باشد .
فهرست مطالب
Prp چیست؟
در سالهای اخیر استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP ) در طب فیزیکی و به ویژه درمان و توانبخشی بیماریهای اسکلتی و عضلانی رو به فزونی گذاشته است. اگر چه مطالعات مختلف در محیط‌های آزمایشگاهی و مدل‌های حیوانی بر اثرات مفید این روش در تسریع التیام زخم‌ها و تسهیل پاسخ به آسیبها تاکید دارد و تحقیقات متعددی در خصوص سودمندی به کارگیری پلاسمای غنی از پلاکت در کاهش درد و بهبود عملکرد مبتلایان به آرنج تنیس بازان، آرتروز مفصل زانو و مچ پا، تاندونیت‌ها و بورسیت‌های مزمن، فاشئیت پلانتاز و آسیب مینیسک زانو منتشر شده است، اما در برخی موارد نتایج مطالعات بالینی یکسان نیست.در برخی تبلیغات اثرات درمانهای پلاسمای غنی از پلاکت را به سلولهای بنیادی نسبت می‌دهند. اما نکته مهم اینست که این روش اگرچه در صورت استفاده به جا می‌تواند مفید و موثر باشد اما با درمانهای سلول بنیادی متفاوت است. با استفاده از این روش می‌شود تزاید سلولی در بافتها را تحریک کرد.
اگرچه تبلیغات وسیع، اغراق آمیز و بعضاً غیر واقعی در خصوص اثرات این روش نوین باعث شده است که معرفی این رویکرد درمانی در مجامع علمی‌و رسانه‌ها با چالش‌هایی همراه باشد، نکته مهم این است که با توجه به شواهد علمی موجود، استفاده از این روش در جایگاه مناسب و شرایط استاندارد علمی و به شرطی که توسط متخصصین امر و به دور از منفعت طلبی صورت گیرد می‌تواند اثرات مفید درمانی امیدوار کننده‌ای را در برخی از بیماریها از جمله بیماریهای سیستم اسکلتی عضلانی در بر داشته باشد البته مستندات علمی مربوط به فوائد این روش در بیماریهای پوست و مو و زیبایی به اندازه بیماریهای اسکلتی عضلانی نیست و تحقیقات بیشتری را می‌طلبند. آنچه به یقین می‌شود گفت PRP نه درمانی است قطعی و نه امیدی است واهی.کاربرد PRP در بیماریهای اسکلتی و عضلانی به ۲۰ سال پیش باز می‌گردد. در ابتدا این روش را برای درمان آسیبهای رباطها(تاندونها) و منیسک زانوها به کار می‌رفت و با توجه به نتایج مثبت اولیه و عدم وجود عوارضی که به دنبال تزریقات کورتون دیده می‌شد بر دامنه استفاده از آن افزوده شد.
در حال حاضر استفاده از این روش بیشتر در مورد دردهای مزمن مربوط به آسیب رباطهای شانه و زانو، التهاب فاسیای کف پا(که به طور عامیانه به آن خار پاشنه می‌گویند)، آرتروزهای خفیف و متوسط مچ پا و زانو و برخی دردهای آرنج (از جمله آرنج تنیس بازان) به ویژه در مواردی که برای درمان درد خار پاشنه با درمانهای معمول و مرسوم پاسخ مناسبی نگرفته اند و یا امکان استفاده از داروهای ضد التهابی و یا استروئید وجود ندارد به کار می‌رود.
روش تزریق
ابتدا حدود ۴۰-۲۰ سی سی از خون شما گرفته می شود. این کار بسیار شبیه به دادن یک آزمایش خون معمولی است. خون جمع آوری شده شما در داخل یک لوله که حاوی ژل پی آر پی ست ریخته می شود. سپس لوله، در دستگاهی به نام سانتریفوژ قرار می گیرد و در ۲ مرحله حدود ۱۰ دقیقه چرخانده می شود. نیروی گریز از مرکز دستگاه، اجزای خون شما را از هم جدا می کند. پلاکت ها ی تغلیظ شده هم از بقیه خون جدا می شوند. حالا PRP که شامل عوامل رشد فراوان و سلولهای بنیادی است، آماده استفاده می باشد. در مرحله آخر پی آر پی PRP به ناحیه مورد نظر تزریق می گردد. این فرآیند چند دقیقه به طول می انجامد، اما در واقع غلظت پلاکت را تا ۵ برابر نسبت به خون طبیعی شما افزایش می دهد. قبل از تزریق، ناحیه ممکن است نیاز به بی حسی داشته باشد چون تزریق پی آر پی PRP تنها کمی ناخوشایند است. شما ممکن است کمی درد را تا ۳-۵ روز پس از تزریق تجربه کنید. این درد خفیف طبیعی است ونشانه این است که پی ار پی PRP روندهای ترمیم طبیعی را شروع کرده است.
مراقبت بعد از تزرق
داروهای ضد التهابی ( مانند ایبو بروفن و دیکلوفناک ) نباید به مدت چهار تا شش هفته پس از عمل مصرف شوند، چون هدف از درمان، تنظیم پاسخ التهابی برای کمک به ترمیم است. اگر درد وجود داشته باشد، منطقه را می توان سه تا چهار بار در روز به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه سرد نمود.درمان با پی آر پی PRP برای التهاب زانو دارای مزایای زیادی ست. پی آر پی PRP یک روش سرپایی ست، بدون نیاز به بستری شدن در بیمارستان، بنابراین شما لازم نیست برای آن مرخصی بگیرید. این روش نیاز به بیهوشی عمومی ندارد.این درمان، نه تنها به شما تسکین موقتی می دهد، بلکه به دلیل بازسازی بافتی، اثرات درمانی هم دارد. در مقایسه با هزینه های عمل جراحی، پی آر پی PRP بسیار ارزان است. با پزشکتان در مورد مناسب بودن پی آر پی PRP برای درمانتان صحبت کنید.این درمان ممکن است برای فرد زیاد مسنی که مبتلا به آرتروز فراگیر بدن است، مناسب نباشد.
هر چند پی آر پی PRP هنوز تکنیک نوپایی ست، ولی بسیاری از بیماران در سراسرجهان با آن درمان شده اند و نشان داده است که بهبود قابل توجهی در درد و توانایی انجام حرکات را در زندگی روزمره ایجاد می کند.
عوارض
پی آر پی PRP فوق العاده بی خطر است و عوارض آن نادر می باشد. از آنجا در این روش از خون خود فرد استفاده می شود، خطر انتقال عفونت یا واکنش های های حساسیتی ( آلرژیک ) وجود ندارد.
سوالاتی که شما نیاز دارید از پزشکتان در مورد درمان آرتروز زانو با پی آر پی ( PRP ) بپرسید:
۱٫ درمان چه مدت طول می کشد؟
۲٫ آیا من به یک جلسه درمان با پی آر پی نیاز دارم یا بیشتر؟
۳٫ من ورزشکار هستم و با توجه وضعیتم، نگران مدت از کار افتادگی خود هستم. طول دوره بهبود من چه مدت خواهد بود؟
۴٫ این روش تا چه حد بی خطر است؟ آیا هیچ گونه عوارض جانبی وجود دارد؟
۵٫ آیا هیچ گونه عوارضی مرتبط با این درمان وجود دارد؟
۶٫ آیا این روش توسط FDA مورد تایید قرار گرفته است؟
۷٫ انجام این روش، چقدر هزینه در بر دارد؟
PRP درمانی معمولا خط اول درمان بیماریهای تاندونی و آرتروزی نیست.سایر درمانهای فیزیکی و توانبخشی از جمله ورزش درمانی صحیح و اصلاح الگوی مناسب زندگی باید در ادامه درمان با PRP ادامه پیدا کند.در حال حاضر این روش به عنوان یک درمان غیر قطعی شناخته می‌شود و اگر چه مطالعات اولیه نشانگر برتری نسبی این روش بر درمانهای موسوم به آمپولهای ژله‌ای است و عوارض استروئیدهای تزریقی را ندارد، باید در موارد استفاده از آن به عوامل دیگری ازجمله هزینه اثر بخشی آن توجه شود.
سالمندان با سن بیش از ۷۵ سال، مبتلایان به دیابت کنترل نشده، بیماران دارای بیماریهای نقص سیستم ایمنی و سرطان(به ویژه سرطان خون و استخوان)، بیماران دچار کم خونی شدید یا اختلالات انعقادی و پلاکتی و بیمارانی که به دلیل سایر امراض مجبور به استفاده از داروهای ضد انعقاد هستند ونیز کسانی که در ناحیه مربوطه دچار زخم و عفونت فعال هستند کاندید‌های مناسبی برای درمان با PRP نیستند.
