رباط صلیبی خلفی و رباط صلیبی قدامی نقش مهمی در پایداری و ثبات زانو دارند. این رباط‌ها به پایداری مفاصل کمک کرده و به گونه‌ای پیکربندی شده‌اند که می‌توانند بیش از ۹۰ درجه انعطاف در زانو ایجاد کنند. هر دو رباط صلیبی خلفی و قدامی ممکن است کشیده شده یا پاره شوند. این رباط‌ها در درجه اول در هنگام ورزش کردن آسیب می‌بینند اما ممکن است در اثر زمین خوردن یا تصادف با وسیله نقلیه نیز دچار آسیب‌دیدگی شوند. حدود نیمی از آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی قدامی باعث آسیب‌دیدگی غضروف مفصل، رباط‌های دیگر یا مینیسک زانو نیز می‌شوند. بهترین روش درمانی برای ترمیم پارگی رباط صلیبی قدامی به نیازهای بیمار بستگی دارد. ورزشکاران معمولاً می‌خواهند که سریع‌تر بتوانند تمرینات ورزشی خود را ادامه دهند. افراد مسن‌تر ممکن است بخواهند که هر چه سریع‌تر توانایی‌های خود را در انجام بدون مشکل امور روزمره بازیابند. درمان آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی با انجام اقدامات فیزیوتراپی و انجام برخی تمرینات ورزشی امکان‌پذیر است.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″]انتخاب روش درمانی برای آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی خلفی و رباط صلیبی قدامی به میزان گستردگی آسیب‌دیدگی و فعالیت‌های معمولی که فرد انجام می‌دهد بستگی دارد. اگر فعالیت‌های شما به گونه‌ای است که نیازی به بازیابی کامل عملکرد این رباط‌ها نیست، درد یا ناپایداری شدیدی ندارید و رباط‌های شما به طور کامل پاره نشده‌اند، اقدامات فیزیوتراپی در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر سعیدی می‌تواند به شما در بازگشت به امور روزمره و بازیابی عملکرد کامل آنها کمک کند. توانبخشی برای درمان آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی جهت دست‌یابی به بهبودی کامل و کمک به پیشگیری آسیب‌دیدگی‌های دوباره از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی بیماران با پارگی جزئی رباط‌ها پس از چند هفته استراحت و انجام اقدامات توانبخشی برای تقویت زانو بهبود می‌یابند. جهت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]
فهرست مطالب
آناتومی
رباط صلیبی قدامی از قسمت جلویی استخوان تیبیا در فضای مفصل شروع شده و به سمت پشت فضای مفصل استخوان فیمور ادامه می‌یابد. این رباط، رباط صلیبی خلفی را که از قسمت عقب فضای مفصل استخوان تیبیا شروع شده و تا جلوی استخوان فیمور ادامه می‌یابد را قطع می‌کند.
درجه‌بندی آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی
آسیب‌دیدگی‌های رباط‌های زانو بر اساس شدت آسیب‌دیدگی به درجات زیر تقسیم می‌شوند:
- کشیدگی درجه ۱: در این نوع کشیدگی، رباط کمی کشیده شده اما زانو ثابت و پایدار است.
- کشیدگی درجه ۲: در این نوع کشیدگی، رباط شل شده یا دچار پارگی جزئی می‌شود.
- کشیدگی درجه ۳: این نوع کشیدگی زمانی اتفاق می‌افتد که رباط به طور کامل پاره شود و مفصل به طور کامل پایداری و ثبات خود را از دست دهد. پارگی جزئی رباط صلیبی قدامی به ندرت اتفاق می‌افتد. بیشتر آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی قدامی از نوع پارگی کامل است.
علل
علت پارگی رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی کمی متفاوت هستند. برای مثال: علل و عواملی که احتمال پارگی رباط صلیبی قدامی را افزایش می‌دهند
- تصادفات رانندگی
- تغییرات ناگهانی جهت زانو مثلاً در ورزش‌هایی مانند فوتبال
- توقف ناگهانی یا سریع در هنگام دویدن
- دویدن و آهسته راه رفتن‌هایی با تناوب بالا
- پریدن به روش‌های اشتباه
- تکل های مستقیم در فوتبال
علل پارگی رباط صلیبی خلفی
معمولاً فشار زیاد مانند آنچه در زیر توضیح داده شده است، باعث آسیب‌دیدگی رباط صلیبی خلفی می‌شود.
- ضربه مستقیم به زانو در تصادفات رانندگی
- آسیب‌دیدگی‌های ورزشی در زانو
- کشیده شدن رباط در آسیب‌دیدگی‌های چرخشی یا هایپراکستنشن
- قدم گذاری اشتباه در زمین‌های ناهموار
علائم
زمانی که رباط صلیبی قدامی یا رباط صلیبی خلفی شما دچار پارگی و آسیب‌دیدگی می‌شود، علائم متفاوتی دیده می‌شود:
علائم پارگی رباط صلیبی قدامی
- درد زانو
- تورم که در ۲۴ ساعت ادامه دارد.
- از دست رفتن دامنه حرکتی در زانو
- حساسیت به لمس در مفصل
- درد و ناتوانی در هنگام راه رفتن در زانوی آسیب‌دیده
- بی‌ثباتی و ناپایداری زانو
علائم پارگی رباط صلیبی خلفی
- درد در زانو
- ورم ناگهانی در زانو
- اختلال یا ناتوانی در راه رفتن روی پای آسیب‌دیده
- احساس خالی کردن زانو
تشخیص
پزشک میزان آسیب‌دیدگی را با بررسی بی‌ثباتی و ناپایداری زانو با یافته‌های خود در زانو ارزیابی می‌کند. در آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی خلفی وقتی زانو را خم می‌کنید از پشت شل می‌شود. به علاوه ممکن است زمانی که زانو را بیش از ۹۰ درجه خم می‌کنید به سمت عقب بلغزد.
- عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس نمی‌تواند رباط را نشان دهید اما قسمتی از استخوان که باعث پارگی رباط شده است در این عکس مشخص می‌شود.
- ام آر آی بهترین روش برای ارزیابی آسیب‌دیدگی رباط‌ها در مفصل زانو است. در این روش از امواج رادیویی و مگنت‌های قوی برای مشاهده استخوان‌ها و بافت‌های نرم استفاده می‌شود.
اقدامات درمانی
متد RICE
استراحت، قرار دادن یخ، کمپرس کردن و بالا نگه‌داشتن ناحیه آسیب‌دیده استراحت، قرار دادن یخ، کمپرس کردن و بالا نگه‌داشتن ناحیه آسیب‌دیده می‌تواند در درمان آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی پا و زانو قدامی مؤثر باشد.
زانوبند
ممکن است پزشک برای افزایش ثبات زانو استفاده از زانوبند را تجویز نماید. عصاها یا واکرها نیز ممکن است برای محدود کردن فشار ناشی از وزن روی پای آسیب‌دیده به کار برده شوند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
- کاهش درد: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌توانند درد ناشی از منابع تورمی و غیر تورمی را کاهش داده و مقدار استفاده و سطح خون برای کاهش درد باید مورد نظر قرار گیرند.
- کاهش تورم: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی فعالیت فیبرهای C و دلتا – A را در التهاب‌های مزمن و حاد مفصلی کاهش می‌دهد و داروهای تسکین‌دهنده سیستم عصبی مرکزی بر سطح نخاع و تالاموس تأثیر می‌گذارد.
تزریق کورتیزون
یکی دیگر از روش‌های مدرن برای درمان ناحیه آسیب‌دیده یا برای تجویز داروهای ضدالتهابی، تزریق استروئید است که عوارض جانبی زیادی دارد. هدف از تزریق کورتیزون کاهش التهاب در ناحیه آسیب‌دیده است.
اوزون تراپی
اوزون تراپیبا تزریق اوزون در زانوی آسیب‌دیده باعث می‌شود که التهابات خفیف در واکنش به فرایند طبیعی بهبودی بدن کاهش یابد. جریان خون تحریک شده و تولید سلول‌ها در ناحیه آسیب‌دیده افزایش می‌یابد. بدن به جمع کردن کلاژن در محل رباط آسیب‌دیده واکنش نشان می‌دهد.
تزریق پی آر پی
با تزریق پی آر پی می‌توان آسیب‌دیدگی‌های جزئی رباط صلیبی خلفی و رباط صلیبی قدامی را ترمیم کرد. پلاکت‌ها به طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند و عوامل رشد، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها را از طریق جریان خون حمل کرده و به ترمیم بافت آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
فیزیوتراپی
حرکات فیزیوتراپی برای افزایش حرکت و قدرت زانو طراحی می‌شوند. با فیزیوتراپی می‌توان پس از چند ماه که ممکن است بین ۶ تا ۱۲ ماه باشد به بهبودی کامل دست یافت. هدف نهایی از انجام اقدامات فیزیوتراپی کمک به بازگرداندن عملکرد زانوهای ورزشکاران است.
شاک‌ویو تراپی
شاک‌ویو تراپی ضربه‌های بسیار کوچکی با بافت‌ها وارد کرده و باعث افزایش عروق خونی جدید می‌شود. با این روش، جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده افزایش و رباط‌ها بهبود یافته و رباط صلیبی قدامی بازسازی می‌شود.
لیزر درمانی سرد
لیزر درمانی سرد، درد زانو را کنترل کرده و رباط‌های صلیبی زانو را ترمیم می‌کند. زمانی که نور لیزر در اطراف مفصل زانو تابانده می‌شود، انرژی الکترومغناطیسی به انرژی شیمیایی در هر سلول تبدیل شده که باعث ایجاد زنجیره‌ای از واکنش‌های شیمیایی شده و در نهایت فرانید بهبودی آغاز می‌شود.
طب سوزنی
طب سوزنی اندورفین و اثرات ضدالتهابی را در بدن تحریک می‌کند که باعث کاهش درد زانو و افزایش دامنه حرکتی و بهبود عملکرد زانو می‌شود. طب سوزنی الکترونیکی می‌تواند رشد دوباره غضروف‌ها را افزایش دهد.
انجام تمرینات ورزشی برای درمان پارگی رباط صلیبی خلفی و رباط صلیبی قدامی
افزایش دامنه حرکتی زانو
تمریناتی که به افزایش دامنه حرکتی کمک می‌کنند باید بلافاصله پس از پایان فاز تورم حاد شروع شده تا از خشک‌شدگی زانو جلوگیری شود. در این قسمت از برنامه درمانی می‌توان تمرینات فعال و تمرینات فعال با وسایل کمکی را انجام داد.
تمرینات قدرتی زانو
یک مؤلفه بسیار مهم در بازتوانی آسیب‌دیدگی‌های رباط صلیبی زانو انجام بدون درد حرکات تقویتی برای عضلات چهار سر ران، عضلات همسترینگ، عضلات ساق پا و عضلات گلوتئال است که می‌تواند باعث افزایش ثبات زانو شده و توان تحمل وزن را در زانوها بالا برد.
برای درمان کشیدگی و پارگی رباط صلیبی زانو روش های دیگری ازجمله الکتروتراپی و ماساژ درمانی نیز وجود دارد.
