درمان دررفتگی، نیمه دررفتگی و بی ثباتی مفصل لگن و ران در بزرگسالان با فیزیوتراپی

جابجایی (در رفتگی) مفصل ران یکی از آسیب‌های رایج این مفصل است. در رفتگی زمانی رخ می‌دهد که سر گوی مانند استخوان فمور (ران) از استخوان استابولوم کاسه مانند (قسمتی از استخوان لگن) خارج می‌شود. این آسیب ممکن است درجات متفاوتی داشته باشد. در رفتگی لگن که در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است، مشکلی است که می‌تواند مادرزادی یااکتسابی باشد. شناخت اپیدمیولوژی، آناتومی، تفاوت بین نوع مادرزادی و اکتسابی، غربالگری، درمان، و توانبخشی همه مربوط به موضوع دررفتگی لگن هستند.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″]

متخصصین ما در کلینیک طب فیزیکی و توانبخشی دکتر سعیدی، بر اساس شدت و نوع آسیب دیدگی مفصل لگن، از روش‌های مختلف فیزیوتراپی و توان‌بخشی مانند ورزش‌های مخصوص، لیزر‌تراپی، الکتروتراپی، مگنت‌تراپی، ماساژ‌تراپی برای کاهش درد ناشی از دررفتگی لگن و افزایش دامنه حرکتی و بهبود عملکرد مفصل لگن و ران در بیماران استفاده می‌نمایند. جهت کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]

انواع و علل

 اختلال مادرزادی در رفتگی لگن (CHD)

این وضعیت به تازگی به عنوان دیسپلازی پیشرفته ران یا DDH تغییر نام یافته است. تمام نوزادان تازه متولد شده در طول چند روز اول پس از تولد و در شش هفتگی توسط پزشکان برای بررسی اختلال مادرزادی در رفتگی لگن یا دیسپلازی پیشرفته ران معاینه می‌شوند، به طوری که در صورت لزوم، درمان زود هنگام قبل از وقوع آسیب آغاز می‌شود.

در رفتگی اکتسابی مفصل ران

در رفتگی ضربه ای مفصل ران

در رفتگی ضربه‌ای مفصل ران، که بیشتر به علت تصادفات اتومبیل است، همیشه نتیجه‌ی وارد آمدن نیروی خارجی با شدت زیاد است. این بدان معنی است که این تنها آسیب نادری است که متحمل می‌شود. در جهت نیرو، ما ۲ نوع اصلی در رفتگی مفصل ران داریم:

• در رفتگی خلفی، جایی که کاپوت فموریس از حفره‌ی استابولوم خارج می‌شود. در وضعیت در رفتگی خلفی، ران در موقعیت ثابت قرار دارد، خم شده و در جهت خط میانی بدن پیچ خورده است.
• در رفتگی قدامی، که به موجب آن سر استخوان ران به جلو حرکت می‌کند. در وضعیت در رفتگی قدامی، سر استخوان ران از حفره‌ی خود در یک جهت رو به جلو حرکت می‌کند. در این حالت ران فقط اندکی خم می‌شود و پا به سمت بیرون چرخیده و از خط میانی بدن دور می‌شود.

در رفتگی پس از عمل جراحی جایگزینی ران

در رفتگی پس از عمل جراحی جایگزین و بلافاصله بعد از عمل جراحی یا در سه ماه اول، بیشترین میزان وقوع را دارد. وقوع در رفتگی مفصل ران در اثر عمل جراحی جایگزینی ران به شدت بستگی به عواملی از قبیل خود بیمار، ایمپلنت‌های ران و جراحی دارد. به طور کلی، هر چه سر استخوان ران پس از عمل جراحی بزرگ‌تر باشد، احتمال ایجاد در رفتگی مفصل ران در بیمار کمتر است.

علائم

• درد ران. درد شدید ران از شایع‌ترین علائم بیماری است. از آن جا که استخوان ران جدا شده است، احتمال آسیب رسیدن به عضلات و تاندون‌ها در ناحیه‌ی آسیب دیده نیز وجود دارد. زانو نیز می‌تواند صدمه ببیند.
• ناتوانی در حرکت دادن پا. بیمار قادر به حرکت دادن اندام آسیب دیده نیست.
• بی حسی و سوزن سوزن شدن. علائمی از قبیل سوزن سوزن شدن وبی حسی به دنبال آسیب رسیدن به عصب سیاتیک یا فمورال دیده می‌شود.
• ضعف عضلانی. آسیب عصبی باعث صدمه زدن به عصب حرکتی و فلج شدن عضلات در پای آسیب دیده می‌شود.
• صدای تیک تیک در مفصل ران. این مشکل در وضعیت در رفتگی مادرزادی مفصل ران در کودکان و به همراه، خمیدگی، کشیدگی و چرخش جانبی دیده می‌شود.
• تورم. در ناحیه‌ی آسیب دیده ممکن است تورم وجود داشته باشد. پوست نواحی اطراف تورم دارد.
• تغییر شکل ران یا پا. در اغلب موارد، پای آسیب دیده کوتاه شده است. همچنین به نظر می‌رسد که مفصل ران تغییر شکل یافته است.
• بی‌حرکتی ران. بیماران دچار مشکل در حرکت دادن ران آسیب دیده می‌شوند و بنابراین مشکل عدم توانایی در راه رفتن به دلیل درد و تورم را دارند.

تشخیص

در مواردی که در رفتگی مفصل لگن و ران تنها آسیب ایجاد شده است، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی اغلب می‌تواند به سادگی با نگاه کردن به موقعیت پا آن را تشخیص دهد. از آن جائی که اغلب در رفتگی‌های لگن و ران همراه با آسیب‌های اضافی اتفاق می افتد، پزشک شما یک ارزیابی فیزیکی کامل را انجام می‌دهد. پزشک معالج ممکن است آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، جهت بررسی موقعیت دقیق استخوان‌های دچار در رفتگی و همچنین تشخیص هر گونه شکستگی اضافی در لگن و ران یا استخوان ران، را درخواست نماید.

درمان دررفتگی و بی ثباتی مفصل لگن و ران

درمان اولیه برای در رفتگی مفصل لگن و ران که موجب ایجاد درد در ناحیه می‌شوند، شامل موارد زیر است:

آیسینگ (گذاشتن یخ روی موضع)

برای کاهش درد و تورم، بسته یخ را روی موضع قرار دهید. سعی نکنید که مفصل در رفته را دستکاری کنید، زیرا این کار می‌تواند به مفصل و عضلات اطراف آن، رباط‌ها، رگ‌های خونی و اعصاب آسیب برساند. درمان در رفتگی مفصل لگن و ران باید توسط پرسنل پزشکی مجرب و آموزش دیده انجام گیرد.

اسپلینت یا اسلینگ (بریس)

ناحیه‌ی آسیب دیده را با استفاده از اسپلینت یا اسلینگ (بریس) در همان موقعیتی که هست ثابت کنید. اطمینان حاصل کنید که هر دو بخش‌های بالایی و پایینی ناحیه‌ی مفصل آسیب دیده ثابت و بی حرکت شده است. همچنین گردش خون در ناحیه‌ی آسیب دیده را پس از ثابت کردن بررسی کنید.

مسکن

درد با استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ناپروکسن، موترین و سلبرکس مهار می‌شود. درد شدید مفصل ران پس از در رفتگی و بی ثباتی مفصل ران و لگن ممکن است به دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی پاسخ ندهد و ممکن است لازم باشد با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان شود.

جا انداختن مفصل لگن و ران

جا انداختن مفصل لگن و ران تنها زمانی انجام می‌شود که اشعه ایکس و ام آر آی شواهدی دال بر وجود در رفتگی بدون شکستگی در استخوان ران یا حفره‌ی استابولوم نشان دهند. در رفتگی مفصل ران باعث آسیب رسیدن به عصب سیاتیک در بیست درصد از موارد می‌شود. “روش آلیس” ایمن‌ترین و ساده‌ترین روش جا انداختن مفصل لگن و ران است. این روش تحت بیهوشی انجام می‌شود. در روش آلیس پا از مفصل ران دور می‌شود، درحالی که دستیار پزشک لگن را نگه می‌دارد، تلاش می‌شود تا مفصل ران خم شود و همچنین چرخش خارجی و نزدیک به خط وسط انجام می‌گردد تا پا در وضعیت طبیعی آناتومیک خود قرار بگیرد.

توانبخشی و فیزیوتراپی

توانبخشی و فیزیوتراپی پس از این که پزشک شما مفصل ران را در موقعیت صحیح قرار می‌دهد، شروع می‌شود. هدف از توانبخشی این است که به تدریج قدرت مفصل ران را افزایش دهیم و دامنه‌ی حرکت آن را بازگردانیم. فیزیوتراپی برای مفص لگن و ران درمان شده شامل ورزش، کشش، ماساژ و کار روی آن با استفاده از دست است. فیزیوتراپی موجب کاهش التهاب مفصل ران و کاهش درد با استفاده ازروش های ترمیم بافت نرم مانند موارد زیر می‌گردد:

• لیزر درمانی سرد
• درمان اولتراسوند
• الکترو تراپی (TENS) 
• شاک ویو تراپی
• طب سوزنی
• مگنت تراپی

ورزش برای بهبود در رفتگی مفصل لگن و ران

خم کردن مفصل ران

زانوی خود را در حالت خوابیده تا جایی که می‌توانید و دردی احساس نمی‌کنید به قفسه‌ی سینه نزدیک کنید.

دور کردن مفصل ران

زانوی خود را صاف نگه دارید، پای خود را تا حد ممکن تا جایی که دردی احساس نمی‌کنید از بدن به سمت پهلو دور کنید. سر زانو و انگشتان پای خود را به سمت بالا نگه دارید.

چرخش خارجی هیپ

با خم کردن زانو و پا روی زمین شروع کنید. زانوی خود را تا حد ممکن تا جایی که دردی احساس نمی‌کنید از بدن به سمت پهلو دور کنید.

بریجینگ

این تمرین ورزشی را در در حالتی که به پشت خوابیده‌اید و به گونه‌ای که در شکل بالا نشان داده شده است، انجام دهید. به آرامی باسن خود را با کمک پاها بالا بیاورید، تا زمانی که زانو، لگن و شانه در یک راستا قرار گیرند. همزمان، عضلات باسن (گلوتئال) خود را فشرده کنید.

کشش ران در حالت خوابیده

این تمرین ورزشی را در در حالتی که روی شکم خوابیده‌اید و به گونه‌ای که در شکل بالا نشان داده شده است، انجام دهید. زانوی خود را صاف نگه دارید، به آرامی پا را با سفت کردن ماهیچه‌های باسن (گلوتئال) بلند کنید.

اداکتور اسکوئیز

این تمرین ورزشی را به گونه‌ای که در شکل بالا نشان داده شده است و یک حوله‌ی لوله شده یا توپ را بین زانوهای خود نگه داشته‌اید، انجام دهید. به آرامی توپ را بین زانوهای خود فشار دهید تا عضلات داخلی ران خود (عضلات اداکتور) را سفت کنید.

هیل اسکوئیز

روی صندلی به طرز مناسب و طوری که پاها به خوبی حمایت شوند بنشینید، پاشنه‌های خود را به سمت یکدیگر به طوری که به یکدیگر بچسبند قرار داده (انگشتان پا / زانوها از هم جدا باشند) و به آرامی پاشنه‌ها را به یکدیگر فشار دهید. پاهای خود را به سمت داخل و به مرکز بازگردانید تا انگشتان پا صاف قرار گیرند و سپس استراحت کنید. جهت بهبود این حرکات می‌توانید از یک طناب استفاده نمایید.

تو اسکوئیز

روی صندلی به طرز مناسب و طوری که پاها به خوبی حمایت شوند بنشینید، زانوها و انگشتان پای خود را به سمت یکدیگر به طوری که به یکدیگر بچسبند قرار داده (پاشنه‌ها از هم جدا باشند) و به آرامی انگشتان را به یکدیگر فشار دهید. پاهای خود را به سمت داخل و به مرکز بازگردانید تا انگشتان پا صاف قرار گیرند و سپس استراحت کنید. جهت بهبود حرکات می‌توانید یک توپ را بین زانوهای خود قرار دهید.