درمان بیماری لنف ادم (ورم دست و پا) با فیزیوتراپی

لنف ادم یک بیماری مزمن لنفاوی است که منجر به تورم یک یا چند قسمت بدن می‌شود. این اختلال می‌تواند ارثی (لنف ادم اولیه) باشد و یا می‌تواند پس از یک عمل جراحی، عفونت، اشعه یا سایر ضایعات فیزیکی رخ دهد که لنف ادم ثانویه نامیده می‌شود. به‌عنوان‌ مثال در سرطان پستان، پس‌ازآن که گره‌های لنفاوی از ناحیه تحتانی برای سرطان برداشته می‌شوند، لنف ادم در ناحیه بازو در همان سمت سرطان ظاهر می‌شود.  لنف ادم اولیه اغلب در اندام‌های پایین بدن رخ می‌دهد. لنفاوی، مایع بدن غنی از پروتئین است که هنگامی‌که سیستم لنفاوی برای انتقال مایع آسیب ببیند، تجمع می‌یابد.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#6fb5f3″]

هدف از درمان لنف ادم در کلینیک طب فیزیکی و توان‌بخشی دکتر سعیدی بازگرداندن عملکرد، کاهش درد و رنج‌های جسمی و روحی و جلوگیری از پیشرفت عفونت است. در لنف ادم ثانویه، به‌منظور رفع انسداد لنفاوی، علل اصلی (به ‌عنوان‌ مثال نئوپلاسم و عفونت) نیز به‌درستی درمان می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درزمینهٔ درمان‌های فیزیوتراپی، مشاوره با متخصصین ما یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۶۵۳۳۲۴۵ تماس حاصل فرمایید.[/alert]

چرا سیستم لنفاوی مهم است؟ 

سیستم لنفاوی بخشی از سیستم ایمنی بدن است که علاوه بر کمک به مقابله با عفونت‌ها وظیفه حفظ تعادل میان مایعات بدن را نیز بر عهده دارد. فرآیند به این ترتیب است که سلول‌های دفاعی در برابر عفونت می‌توانند به بافت‌هایی که نیاز به کمک دارند حرکت کنند. هنگامی‌که سیستم لنفاوی با جراحی، آسیب و یا پیشرفت نامناسب مواجه شود بخشی از بدن آسیب‌دیده به دلیل مکانیسم کنترل معیوب، مستعد ابتلا به عفونت مجدد است.

انواع لنف ادم

لنف ادم اولیه

افرادی هستند که با اختلالات در سیستم لنفاوی متولد می‌شوند. این نوع لنف ادم به عنوان لنف ادم اولیه شناخته می‌شود که می‌تواند بر روی هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و ممکن است تورم در اندام‌های متعدد و قسمت‌های مختلف بدن باشد.

• لنف ادم  praecox. شایع‌ترین شکل لنف ادم اولیه لنف ادم پروککس است که در دوران بلوغ و بیشتر در دختران اتفاق می‌افتد و معمولاً در اندام‌های تحتانی دیده می‌شود.
• لنف ادم  tarda. شکل دیگری از لنف ادم اولیه است که در سنین بالاتر شروع می‌شود و معمولاً در اندام‌های تحتانی  بدن مردان و زنان تأثیر می‌گذارد.

لنف ادم ثانویه

لنف ادم ثانویه ناشی از آسیب قابل‌تشخیص یا انسداد عملکرد معمول عروق و گره‌های لنفاوی ایجاد می‌شود.

علل 

لنف ادم اولیه ممکن است با بسیاری از اختلالات مادرزادی یا ژنتیکی مرتبط باشد. لنف ادم ثانویه می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

•  لنف ادم ثانویه ممکن است بلافاصله یا حتی ماه‌ها تا چند سال بعد از درمان سرطان شروع شود. تزریق وریدی با سوزن، خطر ابتلا به لنف ادم ثانویه را افزایش می‌دهد. از تزریق و شیمی‌درمانی در اندامی که  قبلاً به خاطر سرطان تحت درمان بوده است نیز باید اجتناب کرد.
•  جراحی‌های خاص مربوط به سرطان مانند جراحی برش ملانوم، پستان زنان، سر و گردن، پروستات یا بیضه، مثانه یا سرطان کولون ممکن است نیاز به حذف گره‌های لنفاوی داشته باشد.  این جراحی بیماران را در معرض خطر لنف ادم ثانویه قرار می‌دهد.
• سایر جراحی‌های غیر سرطانی یا آسیب‌ها نیز می‌تواند مسیرهای لنفاوی را مختل کنند و منجر به اختلال لنفاوی و بروز لنف ادم شوند.
•  رادیوتراپی می‌تواند به گره‌ها و عروق لنفاوی سالم آسیب برساند و می‌تواند باعث بروز عوارض عروقی لنفاوی شود که منجر به فیبروز می‌شود و سپس جریان لنفاوی را کاهش می‌دهد.

علائم فوق لنف ادم به علت تغییر ساختاری دائمی ناشی از جراحی، تروما یا تابش حاصل می‌شوند و علل مستقیم آن هستند. بااین‌حال، شرایط دیگری نیز ممکن است باعث ایجاد لنف ادم و موجب التهاب در ناحیه‌ی در معرض خطر تورم شود.

• التهاب باعث ایجاد مایع اضافی و زخم در اندام می‌شود که هر دو بار اضافی بر سیستم لنفاوی قرار می‌دهند.
• عفونت‌هایی مانند التهاب دیواره عروق لنفاوی یا سلولیت ممکن است منجر به تورم و زخم شود حتی زمانی که به نظر می‌رسد جزئی هستند.

علائم و نشانه‌ها

علائم و نشانه‌های لنف ادم عبارت‌اند از:

• تورم مزمن اندام
• در (۸۰٪) موارد اندام‌های تحتانی درگیر می‌شوند اما ممکن است اندام‌های فوقانی مانند صورت و بالاتنه هم درگیر شوند.
• تب، لرز و ضعف عمومی
• خستگی مربوط به‌اندازه و وزن اندام
• احساس خجالت در برابر عموم
•  اختلال شدید در فعالیت‌های روزانه
•  عفونت‌های باکتریایی یا قارچی عودکننده
•  بازگشت سلولیت، التهاب دیواره عروق لنفاوی، شکاف، زخم‌ها و یا سفتی و سختی اندام

تشخیص

سابقه پزشکی کامل و معاینات پزشکی برای حذف سایر علل تورم اندام مانند نارسایی احتقانی قلب، نارسایی کلیه، لخته شدن خون یا سایر شرایط انجام می‌شود تا مطمئن شوند علت تورم لف ادم است. اغلب سابقه جراحی یا سایر اختلالات مرتبط با گره‌های لنفاوی باعث یافتن علت و تشخیص لنف ادم می‌شوند. اگر علت تورم روشن نیست آزمایش‌های دیگر ممکن است برای کمک به تشخیص انجام شود.

• سی‌تی‌اسکن یاام آر آی ممکن است برای کمک به تعریف ساختار گره لنفاوی یا شناسایی تومورها یا سایر اختلالات مفید باشد.
•  لنفوسیتی نگاری یک آزمایش است که شامل تزریق یکرنگ ردیابی در عروق لنفاوی و سپس مشاهده جریان مایعات با استفاده از فنّاوری‌های تصویربرداری است. این کار می‌تواند انسداد در جریان لنفاوی را نشان دهد.
•  اسکن اولتراسوند داپلر آزمایش‌های موج صدایی است که برای ارزیابی جریان خون مورداستفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند به تعیین لخته خون در ورید (ترومبوز وریدی عمیق) کمک کنند که ممکن است باعث تورم اندام باشد.

درمان

آستین‌های کشی  یا جوراب‌شلواری

این موارد باید مناسب باشند و فشرده‌سازی تدریجی از انتهای اندام به سمت تنه را فراهم کنند.

باند 

باندها در انتهای اندام محکم‌تر و به تنه آزادتر پیچیده می‌شوند تا جریان لنفاوی را از انتها به سمت مرکز بدن هدایت کنند.

دستگاه فشرده‌سازی پنوماتیک

این آستین‌ها یا جوراب‌های بافتی متصل به یک پمپ است که فشرده‌سازی دائمی از انتهای اندام به مرکز بدن را فراهم می‌کنند. این دستگاه ممکن است در کلینیک یا خانه استفاده شود و برای پیشگیری از زخم طولانی‌مدت مفید است، اما در همه افراد مانند کسانی که دارای نارسایی احتقانی قلب، ترومبوز وریدی عمیق یا عفونت‌های خاص هستند قابل‌استفاده نیستند.

باند یا لباس فشرده‌سازی

برخلاف سیستم گردش خون، سیستم لنفاوی هیچ پمپ مرکزی برای انتقال مایع به غدد لنفاوی ندارد. در عوض، سیستم لنفاوی از اثر ماساژ عضلات اطراف برای حرکت مایع استفاده می‌کند. به همین دلیل ورزش بسیار مهم است. باند یا لباس فشرده‌سازی مانند آستین، دستکش، جوراب ساق بلند یا جوراب‌شلواری که روی اندام‌های آسیب‌دیده قرار دارند به عنوان نیروی متضاد به عضلات عمل می‌کند. ترکیبی از تمرین و فشرده‌سازی باعث می‌شود مایع به خارج از اندام آسیب‌دیده منتقل شود.

ماساژ درمانی

برای شروع ممکن است ماساژهای ویژه‌ای به نام ماساژ تخلیه لنفاوی توسط یک متخصص درمانگر انجام شود تا مایع را از مناطق متورم به گره‌های لنفاوی، جایی که می‌توان آن را تخلیه کرد، منتقل شود. متخصص غدد لنفاوی همچنین طیف وسیعی از تکنیک های ماساژ ساده‌تر را به شما آموزش می‌دهد که می‌توانید در طول دوره درمان برای کمک به رفع تورم استفاده کنید.

حرکات و تمرینات 

گروه مراقبت کمک خواهند کرد که یک برنامه تمرینی و حرکتی طراحی‌شده برای تقویت و تحریک عضلات درگیر در تخلیه لنفاوی دریافت کنید. اگر اضافه‌وزن دارید آن‌ها به شما کمک می‌کنند وزن کم کنید. برنامه ورزش شما به نیاز و توانایی شما بستگی دارد. برنامه شما ممکن است شامل تمرینات برای  اندام خاص و فعالیت‌های ملایم باشد که شامل کل بدن مانند شنا، دوچرخه‌سواری و راه رفتن است.

ورزش‌های مناسب برای ورم پا

ورزش‌های مناسب برای ورم دست